Rehber | Kategoriler | Konular
ZüLFiKaR ALi BUTTO
Pakistan devlet adamı. 5 Ocak 1928 senesinde Larkana'da doğdu. Çok zengin bir âilenin çocuğuydu. Bombay'daki tahsilinden sonra Berkeley-Kalifornia Üniversitesini bitirdi. İngiltere-Oxford Üniversitesinde hukuk öğrenimi yaptı. Bu arada bir İngiliz gibi yetiştirildi. 1953'te Pakistan'a döndükten sonra avukatlığa başladı. 1956-58 târihleri arasında, Sind Eyâletinde hukuk dersleri verdi.
Butto, İskender Mirza'nın 1958'de ilk cumhurbaşkanı olarak kurduğu hükûmette Ticâret Bakanı oldu. Mason olan Eyüp Hanın darbe yaparak idâreyi ele geçirmesinden sonra da bakanlığı devam etti. Eyüp Hanın beş yıl için devlet başkanlığına seçildiği dönemde, Butto da Dışişleri Bakanlığına getirildi. 1963-66'daki Dışişleri Bakanlığı görevindeyken, batıdan uzaklaşıp Rusya ve Çin ile yakınlık kurdu. Hindistan'la yapılan savaşta, savaş taraftarı olup, barış yapılmasına karşı çıktığı için azledildi. 1967 senesinde Pakistan Halk Partisini kurdu. EyüpHanı, koyu dikta rejimi uygulamakla suçladı. Eyüp Hana karşı sûikast teşebbüsünden sonra, diğer muhâlefet liderleriyle berâber hapsedildi (1968). Muhâlefet partilerinin yoğun baskılarına dayanamayan Eyüp Han, iktidarı Şiî olan Genelkurmay Başkanı Yahyâ Hana devretti. Bundan sonra Butto, diğer muhâlefet liderleriyle berâber serbest bırakıldı (1969). Yahyâ Han tarafından, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığına getirildi.
Pakistan'da 1970'te genel seçimler yapıldı. Bu seçimde hiçbir parti tek başına iktidara gelemedi. Seçimi kazanamayan Butto, Avami Birliği Partisi ile koalisyon hükûmeti kurmaya yanaşmadı. Bu durumda meclis, süresiz olarak kapatıldı. İktidar boşluğundan ülke genelinde karışıklıklar çıktı ve savaşa dönüştü. Pakistan'ın parçalanması tehlikesi ortaya çıktı. Netîcede Doğu Pakistan, Hindistan'dan da yardım alarak, Bangladeş adıyla yeni bir devlet kurdu. Doğu Pakistan'ın bu muhtâriyet savaşında Pakistan ordusu, Hindistan birliklerine yenilince, Yahyâ Han 1971'de hapsedildi. Yahyâ Handan sonra hükûmeti Zülfikar Ali Butto devraldı. Butto, 1973'te yeni bir anayasa hazırlattı. Bu anayasaya göre meclisin ve senatonun seçtiği Sadri Fâzıl Elahi Çavduri Cumhurbaşkanı olurken, kendisi başbakanlığa geldi. 1974'te Lahor'da yapılan İslâm Konferansında Bangladeş'i resmen tanıdı. 1976'da Hindistan'la olan ticârî ve siyâsî münâsebetleri yeniden kurdu.
1977 senesinde ülkede genel seçimler yapıldı. Butto, bu seçimlerde çoğunluğu elde etti. Fakat muhâlefet tarafından seçimlere hîle karıştırıldığı iddiâ edildi. Ülkede karışıklık çıktı; istikrar iyice bozuldu. Genelkurmay Başkanı Ziyâ-ül-Hak 5 Temmuz 1977'de hükûmete el koydu. Butto, kısa bir süre sonra tutuklandı. 1974 senesinde muhâliflerinin öldürülmesini emrettiği için, Lahor Yüksek Mahkemesinde yargılandı. 1978'de mahkeme tarafından hakkında îdâm karârı verildi ve Şubat 1979 senesinde onaylandı. 4 Nisan 1979'da Ravalpindi'de îdâm edildi.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.