Rehber | Kategoriler | Konular
ZEPLiN
Alm. Zeppelin (m), Luftschiff (n), Fr. Zeppelin (m), İng. Zeppelin, airship. Hafif bir gazla doldurularak havada askıda kalma özelliği kazandırılmış, idâre edilebilir balonlu hava gemisi. Zeplini balondan ayıran en büyük özellik tahrik ve dümen sistemidir (Bkz. Balon). Zeplin'de gaz olarak Helyum kullanılır.
Zeplin, iskeleti mâdenî birçok balon hücrelerin bir araya gelmesinden hâsıl olan aerodinamik yapıya sâhip bir gemi görünümündedir. Zeplinin irtifâ kazanması ve kaybetmesi balon hücrelerine hafif gaz doldurup boşaltmakla, ileri hareketi ise bir pervâneli motor tarafından sağlanır. Zepline yön verme, irtifâ kazandırma veya kaybettirme dümenlerle de temin edilir. Prensip olarak Zeplinin yapı ve havadaki hareketi denizaltının yapı ve su altındaki hareketine benzer. (Bkz. Denizaltı)
Zeplinin târihî gelişimi 1783 senesinde ilk balon uçuşu ile başlar. 1851 senesinde Henri Giffard isimli bir Fransız kâşif üç beygir gücünde buhar kuvvetiyle çalışan pervâne motorunu geliştirince, balona yatay yönde hareket imkânı sağlanmış oldu. İçten patlamalı benzin motor tatbikatı 1872'de Alman mühendisi Paul Haenlein ile başlamıştır. 1883 Ekiminde ise elektrik motoru ile çalışan ilk zeplin yapıldı. Almanların 1900 senesinde yaptığı LZ-1 Zeplini 140 metre boyunda ve 13 metre çapında büyük bir hava gemisi idi. Bu gemi 24 adet boyuna ve 16 adet dâire biçiminde enine mukavim elemanlardan meydana geliyor ve 16 beygir gücündeki motoru ile saatte 33 kilometre hız yapıyordu. Yatay ve baş-kıç doğrultusundaki denge kontrolları hem dümen hem de uç taraflarda bulunan balon odaların gaz basınçları ayarlanarak yapılıyordu. Bunu Almanların ABD'ye harp tazminatı olarak yaptığı LZ-126 ?Los Angeles? tâkip etti. 1928 senesinde yapılan LZ-127 ?Gıraf Zeppelin? 590 seferde 13.110 kişi ve 200 ton yük taşımıştır. 1936 senesinde yapılan LZ-129 ?Hindenburg? zeplini 1100 beygir gücünde tahrik motoruna sâhip olup, saatte 110 kilometre hız yapıyordu. Bu zeplinle Atlantik seferleri düzenlenmiş, on seferde 1002 kişi taşınmıştır. 1938 senesinde yapılan LZ-130 ?Graf Zeppelin? ise helyumla çalışıyordu. İkinci Dünyâ Savaşının başlaması ile zeplin inşâası da durdu. Günümüzde çeşitli kolaylıkları düşünülerek üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.