Rehber | Kategoriler | Konular

SüBLiMLEşME

Alm. Sublimierung (f), Fr. Sublimation (f), İng. Sublimation. Kimyâda, bir katı maddenin sıvı hâle geçmeden direkt gaz veya buhar hâline (bâzan buhar hâlinden tekrar katı hâle) geçmesi olayı. Meselâ, laboratuvarda, içinden soğuk su geçirilebilen dibi yuvarlak bir şişe ile üstü kapatılmış porselen bir kaba, bir miktar iyod konup, porselen kap ısıtılırsa iyod buharları teşekkül eder ve sonra bu buharlar cam şişenin dibinde katılaşır. En bilinen süblime maddeler olarak kar ve kırağı söylenebilir. Bunlar havadaki su buharının direkt katı hâle geçmesiyle teşekkül ederler.

Damıtma ve kristallendirme gibi saflaştırma metodlarına nazâran, sublimasyon nispeten az bir endüstriyel tatbik sahasına sâhiptir. Yüksek bir sıcaklık gereken, böylece maddenin bozunması söz konusu olan damıtmalarla, çözücü kullanımında bâzı zorlukların doğduğu kristallendirme işlemleri yerine sublimasyona başvurulur. Kezâ sublimasyon, maddenin gaz fazında reaksiyona gireceği veya böyle bir reaksiyon ortamından saf bir ürünün alınacağı durumlarda da faydalıdır. Süblimleşmeye konu olan maddeler metalik magnezyumdan, antrasen ve salisilik asit gibi organik maddelere kadar değişir. Alelâde bir ısıtma kabı ve sistireli geniş soğutma tüpleri (veya geniş toplama yüzeyli kaplar) kullanılır.


Konular