Rehber | Kategoriler | Konular
SUAD HAYRi üRGüPLü
Türk devlet ve siyâset adamı. 1903'te Şam'da doğdu. Galatasaray Lisesini ve İstanbul Hukuk Mektebini (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini) bitirdi (1926). İstiklâl Savaşından sonra kurulan Türk-Yunan Ahâli Mübâdelesi Hakem Mahkemesinde tercümanlık yaptı. 1929 yılında İstanbul Ticâret Mahkemesinde hâkim olarak vazifelendirildi. Bu vazifeye devam ederken 1939 senesinde Kayseri milletvekilliğine seçildi. 1943 seçimlerinde tekrar Kayseri milletvekili olarak TBMM'ye giren Suad Hayri Ürgüplü, Mart 1943'te kurulan İkinci Rüşdü Saraçoğlu hükûmetinde gümrük ve tekel bakanı olarak vazife aldı. Şubat 1946'da bu vazifesinden istifâ etti. Bir kahve yolsuzluğu sebebiyle Yüce Divanda yargılandıysa da aklandı. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız Kayseri milletvekili seçildi. Avrupa Konseyi Danışma Meclisinde Türk heyeti başkanlığı, Meclis grup başkanlığı, TBMM ikinci başkanlığı yaptı. Milletvekilliğinden ayrılarak 1952'de Bonn, 1955'te Londra, 1957'de Washington, 1960'ta Madrid büyükelçiliklerinde bulundu.
1961 seçimlerinde Adâlet Partisi (AP) listesinden bağımsız Kayseri Senatörü seçildi. 1961-63 seneleri arasında Cumhûriyet Senatosu başkanlığı yaptı. İsmet İnönü başkanlığındaki koalisyon hükûmetinin düşmesi üzerine Cumhurbaşkanı Cemâl Gürsel tarafından partilerüstü bir hükûmet kurmakla vazifelendirildi. Adâlet Partisi (AP), Yeni Türkiye Partisi (YTP), Cumhûriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) ve Millet Partisi (MP) milletvekillerinden meydana gelen bir hükûmet kurdu.
Şubat 1965'te kurulan bu hükûmetin başkanlığını Ekim 1965'e kadar sürdürdü. 1965 sonbaharında yapılan genel seçimlerde AP'nin tek başına iktidara gelmesinin ardından senatörlük süresi dolduğu için 1966'da Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından kontenjan senatörlüğüne tâyin edildi. 1966-1972 seneleri arasında kontenjan senatörlüğü yapan Suad Hayri Ürgüplü, 1972'de İkinci Nihad Erim hükûmetinin düşmesinden sonra, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından hükûmeti kurmakla vazifelendirildi. Fakat kabîneye almak istediği bakanlar konusunda Sunay'la anlaşamayarak görevi iâde etti. Aynı yıl senato üyeliği süresi dolduktan sonra siyâsî hayattan çekildi. 26 Aralık 1981'de İstanbul'da öldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.