Rehber | Kategoriler | Konular
SOY GAZLAR
Alm. Edelgase, Fr. Gaz nables, İng. Noble gases. Periyodik tablonun VIII A grubunu meydana getiren altı kimyâsal element. Asal veya necib gazlar olarak da bilinirler. Bunlar helyum (He), neon (Ne), argon (Ar), kripton (Kr), ksenon (Xe) ve radon (Rn) dur.
Soy gazların hepsi atmosferde bulunur ve atom numaraları arttıkça bollukları azalır. Helyum, hidrojenden sonra dünyâda en çok bulunan elementtir. Helyum ve radon dışındaki soy gazlar başlıca, sıvı havanın fraksiyonlu damıtılması yoluyla elde edilir.
Soy gazlar normal şartlarda renksiz, kokusuz ve yanmayan gazlardır. Atomları çok kararlı bir elektron yapısına sahip olduğundan elektron alışverişinde bulunmazlar. Bu sebepten inert (eylemsiz, asal) gaz olarak da adlandırılırlar. Fakat 1962'de büyük atom numaralı kripton, ksenon ve radonun, elementler arasında elektron ilgisi en yüksek olan flüorla kimyâsal bileşikler meydana getirebildiği bulundu. Bu da bu elementlerin son yörünge elektronlarının daha gevşek bağlı olmasından kaynaklanmaktadır.
Soy gazların kullanım alanlarının bir kısmı inert olma özelliklerine dayanır. Meselâ, helyumdan balonlarda emniyetli bir kaldırma gazı olarak, helyum ve argondan da kesme, kaynak yapma ve metal saflaştırma gibi işlemlerde inert atmosfer olarak faydalanılır.
Soy gazlar elektromanyetik şuâları diğer maddelere göre daha sâde bir biçimde soğurur (emer) ve salarlar. Düşük basınç altında bir cam tüp içindeki soy gazdan elektrik akımı geçirildiğinde gaz parlak bir ışık salar. Bu sebeple soy gazlar flüor ışımalı lambalarda ve elektrik panolarında kullanılır. Ayrıca erime ve kaynama noktaları çok düşük olan soy gazlardan düşük sıcaklıklar fiziğinde soğutucu olarak faydalanılır. (Ayrıca Bkz. Argon, Helyum, Kripton, Ksenon, Neon, Radon).
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.