Rehber | Kategoriler | Konular
SIğIRLAR (Bovinae)
Alm. Büffeln (m), Fr. Buffles (m.pl.), İng. Buffalos. Familyası: Boynuzlugiller (Bovidae). Yaşadığı yerler: Dünyânın hemen hemen her tarafında. Özellikleri: Geviş getiren, ot yiyen hayvanlar, üst çenelerinde kesici diş bulunmaz. Et, süt, deri, gübre ve gücünden faydalanılır. Ömrü: 20-25 yıl. Çeşitleri: Evcil boğa, Tibet sığırı, Misk sığırı, Hint mandası gibi türleri mevcuttur.
Memeli hayvanların çift parmaklılar (Artiodactyla) takımının, boynuzlugiller (Bovidae) familyasına giren bir alt familyası. Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu büyükbaş hayvanlardır. Mîdeleri dört gözlü olup geviş getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları dâimîdir. Kırıldığında bir daha yeniden sürmez. Boğa (Bos taurus), Tibet sığırı (B. grunniens), Hint mandası (Buffelus bubalus), Misk sığırı (Ovinus moschatus), Banteng (Bibos banteng), Yaban sığırı (B. gaurus) iyi bilinen türleridir.
Sığır kelimesi, halk arasında geniş mânâda geviş getiren, etinden, sütünden ve hizmet hayvanı olarak faydalanılan ?büyükbaş? evcil hayvanlar için kullanılır. Dar mânâda ise, evcilleştirilen ve etinden, sütünden veya gücünden faydalanılan ve birçok soyu üretilen ?evcil boğa? (Bos taurus)dır. Sığırın doğumundan altı aylığa kadar olan erkek ve dişi yavrularına buzağı; altı aylıktan bir yıllığa kadar olanlarına dana; bir yaşını geçen dişisine düve, erkeğine boğa; inenmişe (burulmuşuna) tosun; yavrulayan dişiye inek; işe koşulan tosuna öküz denir.
Boğa damızlık olarak, öküz ise iş ve besi hayvanı olarak kullanılır. Ortalama 800 kg gelebilen öküz, 4500 kg'lık yükü rahatça çekebilir. Traktörün giremediği yerlerde zirâatın temel direğidir. Sığırların eti ve sütü insan için en iyi bir besin kaynağı olduğu gibi derisinden de gön ve kösele yapılır. Boynuz ve kemikleri sanâyide, gübresi tarlalarda kullanılır. Yayıldıkları mer'ayı at, keçi ve koyun gibi kuvvetten düşürmez, düzenli otlayarak bilakis ıslahına sebep olurlar. Tibet'te olan hörgüçlü ve bol kıllısına ?Yak? veya ?Tibet öküzü? denir. Süt ve eti için ıslah edilmiş birçok sığır soyu vardır. (Bkz. İnek)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.