Rehber | Kategoriler | Konular
SEPiCiLiK (Tabaklık, Debagat)
Alm. Gerben, Gerbergewerbe (n), Fr. Tannage (m), İng. Tanning. Hayvan derilerini kullanılacak hâle getirmek için yapılan işlemler. Sepicilik aslında debagat (debbâgât) işleminin bir safhasıdır. Fakat debagatla sepicilik aynı mânâda kullanılmaktadır. Debbâğ=tabak, sepici, deri terbiye eden; debbâğhâne (tabakhâne): Hayvan derilerinin terbiye olunduğu, sepilendiği yer demektir. Sepicilik nebâtî (bitkisel) ve mâdenî maddelerle yapılabilir. Burada önemli olan bitki veya mâden değil, bunların terkibinde bulunan ?tanen? denen maddedir. Sepilenecek derinin, tâze veya kuru olsun üzerindeki kılların ve içindeki et parçalarının temizlenmiş olması lâzımdır. Bunun için kireçten faydalanılır.
Bitkisel sepileme: Eskiden deriler, bazı ağaçların kabuğundan elde edilen bir maddeyle sepilenirdi. Bu ağaç kabuklarının terkibinde bulunan tanen, sepileme işini yapar. Tanen proteinle birleşerek bozulmayan, stabil bir yapı meydana getirir. Sepilenmemiş deri protein yapısındadır. Tanen ile muâmeleden sonra, bu yapı tanen-protein kompleksi teşkil eder ve kullanılan deri hâlini alır. Günümüzde bitkisel kaynaklı sepi maddeleri elde edilmiş olup, bunlar tek başına münferiden veya karışım halde kullanılmaktadır.
Mâdensel sepileme: Diğer adı krom sepilemesi'dir. Bu usûlde tanenin yaptığı işi krom veya kromlu bileşikler yapmaktadır. Proteinle stabil, bozulmayan bir yapı teşkil ederek kullanılan deriyi meydana getirir.
Sepilenecek deriler, içinde tanenli su bulunan havuzlara atılır. Burada derinin cinsine göre, birkaç aydan bir-iki yıla kadar bırakılır. Bu zaman zarfında arasıra sulanarak kurumalarının önüne geçilir. Tanenli suyu iyice emen deriler, sağlam bir yapı kazanmışlardır. Havuzlamadan sonra suyu süzülerek alınan deriler, fırçalanıp, havadar bir yerde kurutulur. Derilerin yumuşatılması için üzerinden vurulur. Böylece sağlam, dayanıklı deri elde edilmiş olur. Sepilenmesi tamamlanan deriler muntazam olarak kesilir. Kullanılacağı yere göre boyanır, cilâlanır. Böylece kullanılacak duruma getirilmiş olur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.