Rehber | Kategoriler | Konular
PROTESTO
Alm. Protest (m), Fr. Protèt (m), protestation (f), İng. Protest. Bir hareketi, işi, haksız, usûlsüz kabul ederek ona karşı olduğunu belli etmeye çalışma, kabul etmeme, kınama, reddetme eylemi. Beğenmediğine, doğru bulmadığına karşı çıkmak insanın yaratılışında vardır. İnsanlık târihi boyunca insanlar gerek topluluk, gerekse fert olarak bir işin yapılmasını sağlamak veya yapılmasına mâni olmak için protesto silâhına başvurmuşlardır. Protesto; aktif bir işi yapmak sûretiyle olduğu gibi, pasif bir işi yapmamak sûretiyle de olabilir. Açlık grevi, fabrikayı çalıştırmamak gibi.
Toplu yapılan protesto gösterileri, idâreler ve hükümetler üzerinde gerek demokrasi, gerekse diğer rejimlerde etkili olmaktadır. Bu rejimlerde idâreciler, iktidara gelebilmek için halkın tepkisine dikkat etmek zorundadırlar. Güney Amerika'da kadınlar boş tencere, Avrupa'da boş filelerle protestoya giriştiklerinde hükümetler seçimi kaybetmiş, demektir.
Komünist rejimlerde her türlü protesto yasak olmasına rağmen, Polonya'da olduğu gibi zaman zaman büyük protesto gösterileri görülmektedir.
Protesto; ferdî, ictimaî, mahallî, genel, millî fikrî ve milletlerarası olabilir.
Hukûkî protesto: Bir kimseyi mütemerrit, yâni ?yapmakla yükümlü olduğunu yapmamış olmak? durumuna sokmak veya bir hakkın düşmesini, kaybolmasını önlemek maksadıyle resmen tebligât yapılarak ihtarda bulunulması.
Hukûkî protestoya yerine göre, îtiraz, îtiraz beyannâmesi, ihtarnâme veya ihtar mektubu da denir. Hukûkî protesto, ticâret hukûkunda ve borçlar hukûkunda kullanılır.
Protesto, Ticâret Hukukunda en fazla uygulama alanını kıymetli evrakta (çek, poliçe, bono, emtia senedi vs.) bulur.
Poliçede protesto iki çeşittir:
a) Ödememe protestosu: Ödememe durumunun resmen noter aracılığıyla tespit edilmesidir.
b) Kabul etmeme protestosu: Poliçeyi ödemesi gerekene poliçe sunulduğunda, bunun poliçeyi kabul etmediğinin resmen noter aracılığıyla tespit edilmesidir.
Bonoda (emre muharrer senette) protesto: Poliçedeki hükümlere tâbidir.
Çekte protesto: Vaktinde ibraz edilmiş olan çekin ödenmediğinin resmen tespit ettirilerek, çeki yazan ve ciro edenlere bildirilmesidir. Borçlar hukukunda protestoya daha çok kirâ akdinde rastlanır. Kirâlayan, kirâcı borcunu ödemezse, kirâcıya protesto çekerek belirli bir zaman verir. Bu zaman içerisinde de borcunu ödemezse akdi fesh edeceğini bildirir.
6570 sayılı kânuna göre, kirâcı hakkında borcunu ödememekten dolayı tahliye dâvâsı açılabilmesi için, bir yıl içnde 2 defâ borcunu ödemesi için yazılı ihtar ile protesto çekilmesi gerekir.
Protesto notası: Herhangi bir davranışın haksız görülerek tasvip edilmediğini bildiren, başka bir devlete karşı Dışişleri Bakanlığınca yapılan resmî açıklama. (Bkz. Nota)
Tehlikeli fırtına sırasında denize atılan yük için tutulan tutanağa da protesto denir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.