Rehber | Kategoriler | Konular

PEDAL

Alm. Pedal (n), Fussantritt (m), Fr. Pédale (f), İng. Pedal. Ayak yardımıyla makina ve mekanizmaların tahriki ve kumandası için kullanılan düzen. Kullanış biçimlerine göre iki ana tipi vardır. Kumanda gâyesiyle kullanılan tipi, ucundaki yassı bir parça üzerine ayak basılarak uygulanan, kuvvetli ana mekanizmaya iletmeye yarayan bir levye şeklindedir. Levyenin mesnetleme boyu ayarlanarak veya hidrolik sistemler kullanılarak uygulanacak kuvvetin arttırılması sağlanabilir.

Bu tip pedalların en yaygın kullanılanları motorlu taşıtların kumandasında kullanılan gaz, fren, debriyaj pedallarıdır. Ayrıca müzik âletlerinde, tekstil tezgâhlarında ve diğer birçok mekanizmada bu çeşit ayak pedalları kumanda gayesiyle kullanılır.

Tahrik maksadıyla kullanılan tipin en yaygın olanı bisiklet pedallarıdır. Bisikletlerdeki pedal sistemi, insan gücünü bisikletin arka tekerleğine ileterek bisikleti hareket ettirmeye yarar. Ayak vâsıtasıyla verilen hareket, pedal aynasına ve bir zincir mekanizması yardımıyla arka tekerleğe iletilerek bisikletin tahriki sağlanır. Bisiklette pedallar, pedal aynası üzerine ters yönde kamalanarak bağlanmış iki pedal kolu vâsıtasıyla gerçekleştirilir. Ayak basılan pedallar, pedal kolları ucundaki pernolara, pedal kollarının bağlı olduğu dişli ayna ise bilyalı rulmanlarla bisiklet kadrosunun alt kısmına, serbestçe dönecek şekilde yataklanırlar. Pedallara basılarak elde edilen hareket, pedal kollarının manivela etkisiyle pedal aynasına dönme hareketi olarak iletilir. Dişli pedal aynasından bir zincir mekanizması vâsıtasıyla, arka tekerleğe bağlı pinyon dişliye iletilen hareket yardımıyla, arka tekerlek döndürülerek bisikletin tahriki sağlanmış olur.


Konular