Rehber | Kategoriler | Konular
KURU TEMiZLEME
Alm. Trockenreinigen (n), Fr. Nettoyage (m) à sec, İng. Dry cleaning. Buhar ve çözücü maddelerle yapılan temizleme. Zamanımızda tesadüfen keşfedilen buluşlardan biri de kuru temizlemedir. 1825 yılında bir Fransız, rastlantı sonucu gazyağının kirli örtüyü temizlediğini görünce, temizleme maddesini su ve sabundan ayırmak maksadıyla adını kuru temizleme koymuştur.
Suyun ve sabunun temizlik ameliyesi sonucunda yün ve pamuktan yapılmış elbiselerde kısalma, buruşma gibi istenilmeyen neticeler meydana getirmesi kuru temizlemenin bir anda her tarafa yayılmasına yol açtı.
Başlangıçta temizleyici madde olarak gaz, benzin kullanılmışsa da, sonradan benzinden, sıfır derece gibi düşük sıcaklıkta parlamayan maddelerden olan terebentin ruhu kullanılmaya başlandı.
Terebentinin parlama noktası 38°C olması benzine göre daha güvenliydi. Kuru temizleme, zamanla fabrikasyon biçiminde çıkıp, temizleme dükkânlarına dönüşünce, yanıcı olmayan çözücüye ihtiyaç hâsıl oldu. Bunlardan ilki, hem temizleyici, hem de çözücü olan triklor etilendi (CCl2:CHCl). Fakat reyondan yapılan kumaşların bu maddeden etkilenmesi perkloretilenin (CCl2:CCl2) kullanılmasına yol açtı. Bu madde hâlen günümüzdeki otomatik kuru temizleme makinalarında kullanılmaktadır.
Teknolojinin süratle ilerlemesi, kumaşların yapısını bozmayacak, hem de temizleyecek maddelerin keşfedilmesine sebeb olmuştur. Bu maddelerden biri de ince kumaşlara ve süsleme türü parçalara etki etmeyen freon sınıfından flüorlu bir çözücü olan ?Çözücü 113?tür. Yine bâzı ülkelerde aynı sınıftan flüorlu bir hidrokarbon olan ?Çözücü 11? kullanılmaktadır.
Kuru temizleme işlemi esnâsında sırasıyla; temizleme, kurutma, havalandırma, giyeceklerin düzenlenmesi, etiketlenmesi ve lekelerinin giderilmesi gibi işler yapılır. Bütün bu işler için modern kuru temizleme makinaları geliştirilmiştir. Makinalara konulan çözücünün görevi yağları çözmektir. Böylece kir tanecikleri gevşemiş olur. Bu işlem giyeceklerin konulduğu kazanın çalkalama ameliyesiyle süratlendirilir. Giyecekte bulunan alkol lekeleri suda çıkartılabildiği için, temizleme maddesinin içine ayrıca deterjanlı su ilâve edilerek bu lekelerden de kurtulunmuş olunur.
Makinada kullanılmış olan çözücü maddeler, içindeki katı kirlerin atılması için filtreden geçirilir. Daha sonra çözünmüş kirlerin atılmasını sağlayan damıtma işlemi yapılır. Böylece çözücü maddeden tekrar istifâde etmek imkânı olur.
Kuru temizleme makinasında temizleyici madde olarak perkloretilen kullanılırsa, bu da kaynatmaya benzer metodla kolayca damıtılır.
Temizlemeden ve çözücünün sıkılmasından sonra giyecekler kalan çözücünün atılması için santrifüjle yüksek hızlarda sıkılır ve kurumaları için sıcak havada döndürülür.
Temizleme ve kurutmadan sonra, makinanın içersindeki hava bir miktar çözücü ihtivâ eder. Giyecekler alınmadan önce çözücü ihtivâ eden hava, karbonlu bir çözücü toplama kulesine gönderilir. Bu kulede çözücü buhar tutulur. Bu işlem sırasında güvelere karşı elbiseleri korumak maksadıyla ayrıca koruyucu maddeler de katılabilir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.