Rehber | Kategoriler | Konular
YüKSüKOTU (Digitalis)
Alm. Fingerhut (m), Fr. Digitale (f), İng. Foxglove. Familyası: Yüksükotugiller (Scrophulariaceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Anadolu.
Başlıca Avrupa, Batı Asya ve Akdeniz bölgelerinde yayılmış olan iki veya çok yıllık otsu zehirli bir bitki. Yapraklar dar veya geniş mızraksı, gövde tabanında rozet şeklinde ve gövde üzerinde almaçlı olarak dizilmiştir. Çiçekler salkım şeklinde durumlar yapar. Taç yaprakları çan veya tüp şeklinde olup, iki dudaklıdır. Üst dudak ise büyük ve sarkıktır. Meyveleri kapsül şeklindedir.
Memleketimizde sekiz türü yayılmış bulunmakta olup, şunlardır. Pas renkli yüksükotu, arı kovanı (D. ferruginea), büyük çiçekli yüksükotu (D. grandiflora) Muğla yüksükotu (D. cariensis) doğu yüksükotu (D. lamarckii), yönlü yüksükotu (D. lanata) gibi.
Bitki kardiyotonik glikozitler taşır ve zehirlidir. Memleketimizde ancak park ve bahçelerde yetiştirilen ve yabânî olarak yalnız Orta Avrupa'da yetişen ve tıbbî olarak kullanılan diğer bir yüksükotu türü de D. purpurea (Kırmızı çiçekli yüksükotu)dır. Bu tür, 50-100 cm boyunda kırmızı çiçekli iki yıllık otsu bir bitkidir. Çiçekleri çan şeklinde olup, yaprakları büyük ve oval şekildedir.
Kullanıldığı yerler: Bitki saponinler, glikozitler taşır. Taşımış olduğu ve kalp üzerinde etkili bu glikozitler sebebiyle insan ve hayvanlar için zehirlidir. Meselâ 40 gr tâze, 10 gr kuru yaprağın alınmasıyla insanlarda ölümle neticelenen zehirlenmeler görülmektedir. Etki kalp ve böbrekler üzerindedir. Kalp kuvvetlendirici, idrar arttırıcı, ödem boşaltıcı etkisi vardır. Ancak hekim tavsiyesi ve kontrolü altında kullanılabilir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.