Rehber | Kategoriler | Konular

KOLA

Alm. 1. (Wäsche) Stärke (f) 2. Kleister, Klebstoff (m), Fr. 1. Empois (m) 2. Colle (f), İng. 1. Starch, starch paste 2. Glue. Çamaşır ve cam perdelerine sert, parlak ve güzel görünüm vermesi için ütü esnâsında kullanılan, suda rahatlıkla eriyebilen bir cins nişasta. Kelime Fransızca asıllı olup, coller ?yapıştırmak? fiilinden gelmektedir.

Üst üste veya yanyana konan iki cismi sertleştikten sonra birbirine yapıştırmaya yarayan maddeye de ?kola? denir. Bu cins kolalar, sentetik reçineler, kauçuktan meydana gelen maddeler, jelatin gibi hayvanî kaynaklı maddeler ile sodyum silikat kullanılarak yapılır. Bu şekilde yapılan kolalar, ağaç eşyalarının yapıştırılmasında ve mobilyacılıkta kullanılmaktadır.

Kağıt hamurlarının arıtımı (saflaştırılması) sırasında içerisine katılan veya kağıt tabakalarının üzerinde biriken bir cins maddeye de bu isim verilir. Unu ve nişastayı orta derecede sulandırarak, kaynama derecesine kadar ısıtılarak yapılan bir cins kola vardır ki buna ?un kolası? denir.

Genellikle çamaşırlarda, ütü sırasında kullanılan kolalar, özel nişastalardan îmâl edilir. Nişasta kolaları, çamaşırlarda meydana gelen buruşmaları açmada ve onları perdah ve düzlemede de kullanılır.

Gömlek yaka ve kollarını düz ve sert durması için ?çiğ kola?; dantel, masa örtüsü ve buna benzer eşyâlarda ise pirinç suyu ile zamklı su karıştırılarak ve kaynatılarak meydana gelen ?pişmiş kola? ismi verilen kola kullanılır. Bu cins çamaşırlarda ve eşyâlarda birden çok yıkamalara dayanmaları için sentetik kolalar da kullanılır.

Yapıştırmada kullanılan kolalar, nişastanın biraz daha koyulaştırılmış ve kalınlaştırılmış hâlidir.

Afrika kıtasında, Sudan bölgesinde yetişen bir cins ağaç da aynı isimle anılmaktadır. (Bkz. Kola Ağacı)


Konular