Rehber | Kategoriler | Konular

iKiNDi DiVaNI

Osmanlı Devletinde Dîvân-ı Hümâyûnun mûtâd toplantılarının dışında vezîriâzamın başkanlığında kurulan dîvân. İkindi namazından sonra toplandığı için bu tâbirle anılır.

Bâbıâlî'de Dîvân-ı Hümâyûn belli günlerde toplanırdı. Sadrâzamlar burada bitirilemeyen veya pâdişâha arza lüzum görülmeyen işleri kendi konaklarında dîvân toplamak sûretiyle hâllederlerdi. Bu dîvânın toplanması, Salı, Perşembe veya başka günlerde olabilirdi. Sadrâzamdan başka hiçbir vezir ikindi dîvânı toplayamazdı. Dîvân başlamadan önce mehter çalınması âdetti. Sadrâzam; dîvâna başkanlık eder, akşama kadar dâvâ dinler, yaptıracağı bir işi derhâl yaptırır veya emrini verirdi. Kendi yapamayacak ise veya pâdişâha bildirilmesi îcâb ediyorsa, Dîvân-ı Hümâyûna arz ederdi. Eğer mesele, dînî bir hükmün öğrenilmesi ve gereğinin ona göre yapılması ise, Kazaskere ve İstanbul Kâdısına havâle ederdi. Onlar da ne yapmak îcâb ettiğini yazıyla bildirirlerdi. Sadrâzam bunu kabul ederse, tasdik ederdi. İkindi dîvânına herkes mürâcaatta bulunabilir, burada Türkçe bilmeyenler için hâzır tercümanlar bekletilirdi.

Sadrâzam, seferde bulunduğu zaman da özel bir merâsim ve duâdan sonra kendi otağında ikindiden sonra dîvân kurulurdu. 1826'da yeniçeri ocağının kaldırılmasından sonra, ikindi dîvânı toplantılarına son verildi.


Konular