Rehber | Kategoriler | Konular

iHaLE

Alm. Ausschreibung, Submission, Verdingung, Fr. Adjudication, İng. Public Tender. Arttırma veya eksiltme yoluyla yapılacak işler için kullanılan bir terim. Bir iş yaptıracak kişi veya kurumun bu işi en az ücret talep edene yaptıracağına dâir niyetini ortaya koyması, bu işi ihâleye çıkarması demek olur. Benzer olarak, bir satış işinde, en yüksek fiyâtı verene satmayı murad etmesi de, satışı ihâle ile yapması mânâsına gelir.

Arttırma ve eksiltmeler kapalı zarf usûlüyle veya açık arttırma ve eksiltme şeklinde yapılabilir. Kapalı zarf usûlünde teklifler, birbiriyle rekâbet eden, işi almaya çalışan teklif sâhiplerinden ?kapalı zarf? içinde belli bir yer, târih ve saatte alınır ve yine teklif verenlerin huzurunda (alenî) olarak açılır. En uygun teklifi yapan ihâleyi kazanır. Açık arttırma veya eksiltmede ise, ki buna pazarlık usûlüyle arttırma veya eksiltme denilir, taraflar hepsi bir aradayken, teklifler alınır. Teklif sâhipleri daha düşük veya daha yüksek teklifler vermek suretiyle, hiç kimsenin yapılan son teklif üzerine yeni bir teklif getiremeyeceği rakama gelinceye kadar devam edilir. En son teklifi verenin teklifi kabul edilir.

İhâlelerde herhangi bir suistimâle ve güvensizliğe yer vermemek için ekseriyâ, bir ihâle komisyonu bulunur. Bu bakımdan ihâleler, kesin ve muvakkat (geçici) olarak da ikiye ayrılabilir. Kesin ihâlelerde, kesin karar yetkisi ihâle komisyonundadır. Muvakkat (geçici) ihâlelerde, kesin karar ihâle komisyonu dışında başka bir merci tarafından verilir. Komisyonun kararı ile, bu kararın onaylanması arasında belli sınırlar içinde kalmak şartıyla, yeni arttırma veya eksiltme teklifleri ileri sürüldüğü takdirde, teklif sâhipleri arasında yeniden arttırma veya eksiltme işlemleri uygulanabilir.

İhâlelerde teklif sâhiplerinin sorumluluğunu arttırmak sonradan yerine getiremeyecekleri taahhütler altına girmelerini önlemek için, ihâleler ?davet üzerine? de yapılabilir. Bu durumda, kendilerinden teklif istenecek kişi veya kuruluşlar işi yaptıracak olan tarafından önceden seçilir, durum kendilerine bildirilir ve teklifte bulunmaları istenir. Herkese açık olan arttırma ve eksiltmelerde, teklif vereceklerin belli şartları yerine getirmeleri ve bu arada belli bir teminât göstermeleri ekseriya şart görülür. Teklif veren, ihâleyi alan sonradan teklifinden vazgeçecek veya işi yapmayacak olursa, kendisinden alınan teminât, uğranılan zarârı tazminde kullanılacaktır.

Devlet, kânun koyucu olarak ve kendi alımlarını düzenlemek maksadıyla, İhâle Kânunu'nu yürürlüğe koymuştur. Devlet İhâle Kânunu, genel bütçeye dâhil dâirelerle, katma bütçeli idârelerin, özel idâre ve belediyelerin yapacakları alım satım, hizmet, inşâat, kira, trampa, taşıma vb. işlemlerin tâbi olacağı esasları belirlemiştir.

İhâle Kânunu'nu ve uygulanan ihâle sistemini sâdece ilgili kuruluşların bilmesi yetmez, bu kuruluşlara mal veya hizmet satmak veya onlardan mal veya hizmet satın almak durumunda olan herkesin yakından incelemesi lâzım gelir. Bu konuda hukukî düzenlemelere bakılmalıdır.


Konular