Rehber | Kategoriler | Konular

iBN-i AVVaM

on ikinci asırda Endülüs'te yetişen botanik âlimi. İsmi; Yahyâ bin Muhammed bin Ahmed bin Avvâm el-İşbilî olup, künyesi Ebû Zekeriyyâ'dır. Hayâtı hakkında kaynaklarda fazla bilgi mevcut değildir. On ikinci asrın sonlarına doğru yaşadığı ve aslen İşbiliye'li olduğu bilinmektedir.

İlim dünyâsında botanik ve zooloji (bitki ve hayvanlarla ilgili bilim dalları) sâhasındaki çalışmalarıyla meşhur olan İbn-i Avvâm'ın Kitâb-ül Felâha adlı eseri meşhurdur. Bu eser sâdece İslâm âleminde değil, bütün dünyâda ortaçağ boyunca kendi sâhasında temel kaynak olarak kullanıldı. Otuz dört bölümden meydana gelen eserin otuz bölümü bitkilerden, dört bölümü de hayvanlardan bahsetmektedir. Eserde 585 bitki nevi ele alınmakta, 50'den fazla meyve ağacının dikilip yetiştirilme ve gübreleme usûlleri, aşı yapma tekniği, toprağın yapı özellikleri, ağaç ve üzüm kütüklerinde meydana gelen çeşitli hastalıkların belirtileri, görünüşleri ve bunların tedâvi yolları anlatılmaktadır. İbn-i Avvâm eserini hazırlarken, devrindeki Müslüman çiftçi ve zirâatçilerin tecrübelerine başvurmuş, ayrıca kendinden önce yazılan eserlerden faydalanmıştır.

Kitâb-ül-Felâha'nın tek nüshası Escurial Kütüphânesindedir. Yazma, Josef Antonio Bangueri tarafından İspanyolcaya tercüme edilerek, aslıyla birlikte iki cilt hâlinde 1802 senesinde neşredilmiştir. Eserin Fransızca tercümesi ise Clement-Mullat tarafından yapılarak yayınlanmıştır.


Konular