Rehber | Kategoriler | Konular
iBN-i ASaKiR
on ikinci yüzyılda Şam'da yetişen hadis ve fıkıh âlimi. İsmi; Ali bin Hasan bin Hibetullah'tır. Künyesi Ebü'l-Kâsım olup, Dımeşkî nisbesiyle bilinir ve İbn-i Asâkir lakabı ile meşhûrdur. Ayrıca Sadrülhuffâz, Nâsırüssünne, Cemâlüssünne, El-Hâfız lakabları vardır. 1105 (H. 499) senesinde Şam'da doğdu. 1175 (H.571) yılında Şam'da vefât etti. Zamânın sultânı Selâhaddîn-i Eyyûbî'nin de hazır bulunduğu cenâze namazından sonra Bâbüssagîr Kabristânında defnedildi.
Küçük yaşta ilim öğrenmeye başlayan İbn-i Asâkir, üç yüz kadar âlimden ilim tahsil etti. İlim için seyâhatlere çıktı ve zamânın meşhur âlimlerinden ilim öğrendi. Hadis ilmini Şam'da: Ebü'l-Kâsım en-Nesîb, Sebî' ibni Kırât, Ebü'l-Hasan Sülemî, Ebû Târih el-Hanâî, Ebü'l-Hasan ibni Mevâzînî'den; Bağdat'ta: Ebül-Kâsım Dîneverî, Ebü'l-Gâlib ibni Bennâ, Ebû Abdullah el-Bârî'den; Mekke'de: Abdullah bin Muhammed el-Gazzâl, Ali bin Hasan el-Belhî'den; Kûfe'de: Ebû Abdullah el-Ferârî, Hibetullah bin Zebîdî ve Abdülmü'min bin Kuşeyrî'den; Nişâbur'da: Saîd bin Ebû Recâ, Hüseyin bin Abdülmelik el-Hallâl'dan; İsfahan'da: Yûsuf bin Eyyûb Hemedânî'den; Merv'de: Temîm ibni Ebî Saîd el-Cürcânî'den ve başka âlimlerden öğrendi. Fıkıh ilmini Şam'da: Ebü'l-Hasan Sülemî'den; Bağdat'ta: Ebî Sa'd Kirmânî'den öğrendi.
1138-1175 seneleri arasında aralıksız ders verip, talebe yetiştirdi. Bu sırada eserlerini tasnîf ve telif etti. Ders okutması o kadar meşhur oldu ki, ondan ilim öğrenmek için pekçok kimse uzak yerlerden geldiler. Sultanlar dahi ilim meclisine gelerek, sohbetlerini dinlediler. Yetiştirdiği talebelerden bâzıları: Ebü'l-Alâ el-Hemedânî, Ebû Sa'd Sem'ânî, oğlu Kâsım Nâsırüssünne, Ebû Câfer Kurtûbî, Zeynülemnâ Ebü'l-Berekât gibi âlimlerdir.
İbn-i Asâkir, fıkıh, hadis, kırâat, hilaf ve nahiv gibi birçok ilimde söz sâhibiydi. Fakat hadis ilmindeki üstünlüğü diğer ilimlere göre daha fazla idi. Hadîs ilminde imâmdı.
Eserleri:
İbn-i Asâkir'in altmış sekizden fazla eseri vardır.
1) Târihu'l Medînet-i Dımaşk; en meşhur eseri olup, seksen cilttir. Târih-i Dımaşk diye de tanınan bu eser, hadis ilminde ve muhaddisler arasında önemli bir yer tutmaktadır. İslâm âleminde şehir târihleri içinde en geniş ve en büyük olanıdır. Kendisinden önce böyle geniş muhtevâlı bir eser yazılmadığı gibi, kendisinden sonra da, şehirler hakkında böyle bir eser ortaya konmamıştır. Arap târihi bakımından da bir benzeri yoktur.
İbn-i Asâkir, bu eserinde Şam'ın târihini, fethini, mescitlerini, kiliselerini, şehir giriş ve çıkışlarını, nehirlerini anlatmış, ondan sonra şehre gelen veya şehre bağlı bölgelere uğrayan ve icâzet alanların hal tercümelerini anlatmıştır. Sâdece Şam şehri ve civârını değil, aynı zamanda eyâlet dâhiline, yâni Sayda, Halep, Baalbek, Remle gibi şehirlere uğrayanları da kitabına almıştır. Kitabı harf sırasına göre tertib etmiştir. Muhaddislerin vefâtlarını umûmiyetle sonda ve ortada vermiştir. Bu eserinde pekçok hadîs-i şerîfi de metin ve senetleriyle nakletmiştir. Bu yüzden Târih-i Dımaşk, hadis kitâbı olarak da bilinmektedir. Birçok zeylleri ve muhtasarları yazılmış olan Târih-i Dımaşk, 1953 senesinde Şam'da Selâhaddîn Müneccid başkanlığında bir heyet tarafından yayınlanmaya başlamıştır.
2) Kitâb-ül-Muvâfakât aleş-Şüyûh-il-Eimmet-is-Sikât; yetmiş iki cüzdür. 3) Kitâbü Avâlî-yi Mâlik; otuz cüzdür. 4) Kitâbü Mecmû-ir-Regâib Mimmâ Vaka'a min Ehâdîsi Mâlik minel-Garâib; on cüzdür. 5) Et-Tâlî li Hadîs-il-Mâlik El-Âlî; on dokuz cüzdür. 6) Kitâb-ül-Mu'cem; on cüzdür. 7) Tebyînü Kizb-il-Müfterî eserlerinden bâzılarıdır.