Rehber | Kategoriler | Konular
HELSiNKi ANLAşMALARI
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı neticesinde imzâlanan ve çeşitli konularda bir dizi anlaşmadan meydana gelen Nihâî Senet. Sened'e Arnavutluk dışında Türkiye de dâhil olmak üzere bütün Avrupa devletleri ile ABD ve Kanada imza koymuştur. Anlaşmaya imzâ koyan 35 ülke, İkinci Dünyâ Savaşı sonrasında belirlenen sınırların ihlal edilmezliği, insan haklarına ve temel hürriyetlere saygı, ekonomik, ilmî, insanî konularda ve başka sahalarda işbirliği yapmayı taahhüt ettiler.
Hukûkî açıdan milletlerarası sözleşme özelliği ve bağlayıcı bir değer taşımayan Helsinki Anlaşmalarıyla ilgili görüşmeler Kasım 1972 de başladı. Haziran 1973'te Helsinki'de dışişleri bakanlarının bir araya gelmesinden sonra bir anlaşma taslağı hazırlamak üzere Cenevre'de komiteler toplandı. Eylül 1973'ten Haziran 1975'e kadar süren görüşmeler neticesinde hazırlanan Nihâî Senet, 1 Ağustos 1975'te imzalandı. ?Helsinki Sonuç Belgesi? veya ?Helsinki Nihâî Sözleşmesi? gibi isimlerle de bilinen Senet, imzâcı devletler arasındaki münâsebetleri düzenleyen on ilkenin esâsını, askerî alanda güvenlik tedbirleri alınmasını, her türlü alışverişi kolaylaştırmak ve kişiler arasında haberleşmeyi geliştirmek gâyesiyle yapılacak işbirliğinin şartlarını tesbit etmiştir.
Görünüşte insan haklarını, temel hak hürriyetleri korumak, milletlerarası güvenliği sağlamak, devletlerin sınırlarının ihlâl edilmemesi ve iç işlerine karışılmaması gibi gâyelerle imzâlanan Helsinki Nihâî Sened'i, bu Sened'e imza koyan devletlerin diğer devletlere karşı çifte standart uygulamaları sebebiyle beklenen neticeyi vermedi. Bilhassa Müslümanların ekseriyette bulunduğu ülkelere karşı girişilen hareketler Helsinki Nihâî Senedinin açık olarak ihlâl edilmesidir. Sovyetler Birliği tarafından Afganistan'ın işgal edilmesi, Kıbrıs konusunda Türk toplumuna karşı takınılan tavır, Hindistan'ın Keşmir bölgesinde Müslümanlara karşı uygulanan baskı ve zulümler, Bulgaristan, Yunanistan ve diğer ülkelerde azınlık durumunda bulunan Müslümanlara karşı uygulanan zulüm, baskı ve sindirme hareketleri, Cezâyir'de demokratik olarak iktidâra gelen bir partinin dış baskılarla kapatılması, Bosna-Hersek'te Müslüman olmaktan başka suçu olmayan savunmasız ve suçsuz insanların katledilmesine göz yumulması, zaman zaman Türkiye'nin iç ve dış politikasıyla ilgili baskıların bulunması Helsinki Nihâî Senedine imza koyan devletlerin bu konudaki samimiyetsizliklerini açık olarak ortaya koymaktadır. (Bkz. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.