Rehber | Kategoriler | Konular
HAVUç (Daucus carota)
Alm. Mohrrübe, Fr. Carotte (f), İng. Carrot. Familyası: Maydanozgiller (Umbelliferae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Yerli bitki değildir. Doğu Anadolu hâriç bütün Anadolu.
Kökleri sebze olarak yenen iki yıllık bir kültür bitkisi. Havucun vatanı Orta Avrupa'dır. Yabânî olarak Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya'da rastlanır. Memleketimizde de rastlanmaktaysa da kültür havucu özelliğinde değildir. Bitki 1-1,5 m kadar boylarında, az dallı, parçalı yapraklıdır. Çiçekleri yazın açan küçük, beyazımsı renkli şemsiye durumunda toplanmışlardır.
Elverişli topraklarda ana kök bir metre kadar derine inebilmektedir. Havucun kazık şeklindeki etli kökleri kültür sâyesinde meydana gelmiştir. Havucun açık sarı-turuncu renkteki dış kısmı kabuk kısmıdır. Kök meyveleri farklı türleri sebebiyle çeşitli şekil ve büyüklüktedir. Koyu sarımsı-turuncu renkte olan iç kısmı odun dokusuna tekâbül etmekle birlikte genellikle parankimatik hücrelerden yapılmıştır.
Havucun topraktan çıkarılması sonbaharda, havaların soğumasına kadar devam eder. Topraktan çıkarılan havuçlar, çamur ve yapraklarından temizlenir, yıkanır depo edilir veya tâze halde pazarlara sevk edilir. Havuçlar kazılan hendeklerde sıralar hâlinde dizilerek depo edilebilir.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin tohumları ve kazık kökleri (havuç) kullanılır. Tohumlar eterik yağ ihtiva eder ki, bu da geraniol elde etmekte kullanılabilir. Ayrıca konserve ve parfümeri sanâyiinde kullanılır. Kültür kök meyveler likopin, karotin provitamin A, B1, B2, C vitaminleri, % 7 oranında şeker, % 29 kadar fosfor ve mâdenî tuzlar ihtiva eder. Bu kök meyveler ham madde olarak karotin elde etmede, gıda olarak tâze ve turşu hâlinde kullanılır. Provitamin A, vücutta vitamin A hâline geçer. Vitamin A, hastalıklara karşı mukâvemet kazandıran, göz ve cilt hastalıklarını önleyen çok faydalı bir maddedir. Tâze havuç, güneş yanıkları vak'alarında lapa hâlinde kullanılır. Havuç unu ve suyu çocukların beslenmesinde çok faydalıdır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.