Rehber | Kategoriler | Konular
GRAFiK
Alm.graphiche Darstellung (f) Diagramm (n), Fr. Graphique (m), diagramme (m), İng. Graph diagram.Herhangi bir fonksiyonel hareketin şekille ifâdesi. Eğer bir değişken bir diğerine fonksiyonel olarak bağlı ise, bu münâsebet geometrik olarak grafikle gösterilebilir. Bu, günlük sıcaklık artışları, bakterilerin üremesi, Türkiye'nin aylık ihrâcâtı, yıllık para arzı olabilir.
Grafik Çeşitleri
Aritmetik grafik:Absis ve ordinat eksenleri (birbirine dik iki çizgi) çizilerek bu eksenlerde hakikî büyüklerle orantılı uzunluklar işâretlenir. Eldeki bilgiler bu işâretlerin karşılığında tesbit edilir ve bu noktalar birleştirilir. Bilim adamları, istatistikleri daha hassas ve kesin temayülleri daha iyi bir şekilde belirttiği için, aritmetik grafiği bu hususlarda tercih ederler. Ayrıca bu grafikten kolayca ek bilgiler de elde edilir.Aritmetik grafik aynı zamanda her çeşit iş sâhasında ve sanâyide üretim, satış ve stok değerlerinin belirtilmesi için kullanılır.
Sütunlu grafik: Grafiği çizilen büyüklerle orantılı uzunlukta dikey veya yatay çubuklar kullanılır. Meselâ; birçok ülkenin petrol üretimini sütunlu grafikle göstermek istersek, her ülke için bir sütun tesbit edilir. Bu sütunların yükseklikleri ise üretim miktârı ile orantılı olarak çizilir.
Resimli grafik: Büyüklükler ilgili sembollerle ifâde edilir. Meselâ; portakal satışlarının belirtildiği bir grafikte küçük portakal şekilleri çizilip, her biri yüz sandık portakal olarak kabul edilebilir.Resimli grafiklerde, yukardaki örnekte olduğu gibi, grafiği çizilen büyüklüğün sembolik bir şekli, o büyüklüğün mikdârı olarak kabul edilir.
Dâire grafik: Tam veya yarım dâire, farklı dilimlere bölünerek, grafiği çizilerek, büyüklük orantılı şekilde, ayrılan dilimlerle gösterilir. Dâiresel grafikte çizilen büyüklüklerin toplamı tam veya yarı dâire alanını, dilimler ise alanları ile orantılı olarak toplamı meydana getiren büyüklükleri gösterir.
Matematik grafik:Matematikte en çok rastlanan grafik şekli y= f (x) şeklindeki fonksiyonun târifli olduğu bölgede x ve y eksen takımında bir eğri hâlinde gösterilmelidir.
Burada x'e bağımsız ve y'ye bağımlı değişken denir.Grafik çizilince fonksiyonun nasıl değiştiği kolayca gözlenebilir. Bir fonksiyonun karekteristik değerleri olarak; sıfır noktaları f(x)=0, kutup noktaları 1/f(x)=0, maksimum ve minimum noktaları birinci türev, dönüm noktaları ikinci türev yardımıyla bulunur. Ayrıca f(x) = g(x) gibi bir denklemin çözümü de grafikle yapılabilir. y=f(x) ve y=g(x) fonksiyonları aynı eksen takımına çizildikten sonra, ortak kesişme noktaları çözümü verir. Fonksiyonların gösterilmesi genellikle dik karteziyen koordinat takımında yapılır. Bu; birbirine dik, biri yatay, diğeri düşey iki eksenden ibârettir. Eksenler eşit parçalara bölünmüştür.Ancak bâzı durumlarda eksenlerden sâdece biri veya her ikisi logaritmik olarak taksimatlandırılmış olur. Böylece eğrisel bağıntı, doğrusal bir grafikle ifâde edilebilir. Bu gibi durumlarda eşitlik ve değer bulma basitleşir.Ayrıca fonksiyonun küçük değerler için değişimi yanında çok büyük değerler için davranışı da görülebilir. Diğer değişik bir tasvir (gösterilme) şekli de kutupsal koordinat sistemi kullanarak elde edilir. Bu sistemde bir başlangıç noktası ve bu noktadan başlayıp yatay olarak sağa giden bir yarı doğru vardır.Herhangi bir noktanın tesbiti için, o noktanın başlangıcı olan mesâfesi ve noktayı başlangıca birleştiren doğrunun yatay doğru ile yaptığı açı esas alınır.
Bütün bu koordinat takımları iki boyutludur. Dik karteziyen sistemine bir ekseni eklenerek üç boyutlu sistem elde edilebilir.Kutuplu koordinat sisteminin iki üç boyutlu genelleştirilmesi mevcuttur. Bunlara silindirik ve küresel koordinat sistemleri denir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.