Rehber | Kategoriler | Konular
GöRüCü
evlenecek erkek için, gelinlik kız arayıp bulmaya giden kadın hakkında kullanılan bir tâbir. Eskiden kadın ve kızlar, genç olsun, ihtiyar olsun yakın akrabalarından mahrem olanların dışında erkeklerle bir araya gelmezlerdi. Evlenme çağına gelenler, görücü usûlüyle evlenirlerdi. Bu işi oğlanın annesi, hala, teyze veya akrabadan hatırı sayılır bir kadın yapar, iki tarafın rızâsıyla iki gencin hayatı birleştirilirdi.
Evlenecek erkek, başgöz olma çağına gelip, geçimini temin edebilecek hâle gelince, evlenmesinde acele edilirdi.İslâmî emirlere uymada titizlik gösteren eskiler, Peygamberimizin; ?Acele etmek şeytandandır. Beş şey bundan müstesnâdır:Kızını evlendirmek, borcunu ödemek, cenâze hizmetini çabuk yapmak, misâfiri doyurmak, günah işleyince hemen tövbe etmek.? hadîs-i şerifine âzami derecede uymak için dikkat gösterirlerdi.
Âile içinde edebe son derece riâyet edildiğinden, oğlan, evlilik arzularını, zevkini doğrudan doğruya ana ve babasına açıkça söyleyemezdi.Önce annesine isteklerini açar, kızda aradığı şartları kısaca bildirir, annesi de konuyu babasına açardı. Konunun üzerine titizlikle eğilen ana baba, bütün şartları yerine getirmeye çalışır ve sonra kızın aranmasına başlanırdı. Kısa zamanda âilenin kız aradığı etrafta duyulur, eş, dost, akraba konu komşu bu hususta yardımcı olurlardı.
Görücülükte bölgelere göre ayrılıklar varsa da az çok ortak yönleri mevcuttur. Kız görmeye gidecek kadınlar uzun tetkik ve aramalardan sonra kızın birinde karar kılarlar, sonra kızın evine görücü gidilirdi. Yabancıların gelişinden kızlarını görmeye gelindiğini anlayan ev halkından en büyüğü, misafirlerle meşgul olurdu. Ziyâretin maksadı sorulup anlaşıldıktan sonra, ekseriya biraz nazlı davranılır, bâzı mâzeretler ileri sürülürdü. Buna rağmen kız, misafirlere kahve ikrâm eder, onların karşısında gözleri yerde, karşılarındakine bakmaktan utanır bir halde biraz otururdu. Konuşmasını kontrol etmek için sorular sorulur, durumu, hâli, inceden inceye tetkik edilirdi. Uygun bulunmuşsa, kısa bir müddet sonra istemeye gidilirdi.Aradan geçen bir iki hafta içinde damat iyice tetkik edilir, kız verilmeye karar verilince, iş söz kesimine kalırdı. Yaşlarına, görgülerine hürmeten, söz kesmek vazifesini her iki âileden en yaşlı olanlar yaparlardı. Oğlanın da kızı bir defa görmesi sağlanırdı. Bu işler halledildikten sonra, nikah ve düğün kararlaştırılır ve iki taraf da hazırlıklara başlarlardı. Eskiden evlenecek kızların çeyizleri çocuk yaştan îtibâren hazırlanmaya başlandığından, evlenecek yaşa gelindiğinde her şeyleri hazır olurdu.
Bugün memleketimizde görücülük usûlüyle evlenmeye pek az rastlanmaktadır. Anadolu'nun örf ve âdetlerine çok bağlı olan yörelerinde eskiye benzer görücü usûlü hâla uygulanmaktadır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.