Rehber | Kategoriler | Konular
DiVaN-I aLi
Alm. Staatsgerichtshof (m), Fr. Cour supréme (f), İng. High Court of Justice.
1. 1924 Anayasası'nın 61-67. maddelerine göre kurulan, bakanların, danıştay üyelerinin, yargıtay başkan ve üyelerinin, başsavcının görev suçlarından meydana gelen dâvâları görmeye yetkili mahkeme. Dîvân-ı Âlî'nin yerini 1982 Anayasası içinde Anayasa Mahkemesi almış olup görev ve yetkileri şöyledir: Anayasa Mahkemesi, kânunların, kânun hükmünde kararnâmelerin ve TBMM iç tüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler. Anayasa değişikliklerini ise sâdece şekil bakımından inceler ve denetler. Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Cumhûriyet Baş Savcılığını, Cumhûriyet Başsavcı vekilini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay Başkan ve üyelerini Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdârî Mahkemesi başkan ve üyelerini, görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Dîvân sıfatıyla yargılar.
2. Anadolu Selçuklularında, bütün memleket işlerinin yürütüldüğü Büyük Dîvâna ?Dîvân-ı Âli? ve ?Dîvân-ı Saltanat? denirdi. Bu Büyük Dîvân, bugünkü hükümet ve meclisin gördüğü vazîfeleri yapardı. Başkanı sultan olup, ikinci başkanı vezirdi. Vezir her gün dîvândaki işleri tâkib ederdi.
Dîvân-ı Âlî'den başka ikinci derecede olan, bugünkü bakanlıklara eşit sayılan; Niyâbet-i Saltanat Dîvânı, İstifa (Mâliye) Dîvânı, Tuğra Dîvânı, Adliye Dîvânı gibi dîvânlar da vardı.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.