Rehber | Kategoriler | Konular

DiSPERSiYON (Saçılma)

Alm. Dispersion, Fr. Dispersion (f), İng. Dispersion. Bir ışığın, dalga boyları farklı bileşenlerinin spektrumlarına ayrılması. Meselâ, bir beyaz ışık cam prizmaya gönderilirse; kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mâvi lâcivert ve mor renklere ayrılmış olarak genişliyen bir koni şeklinde prizmadan dışarı çıkar. Çünkü beyaz ışık, dalga boyları farklı olan renklerin bileşiminden ibârettir.

Saydam bir ortamda ışığın dispersiyonu, belirli bir maddede ışığın hızının, dalga boyuna bağlı olarak değişmesinden meydana gelir. Işık, kırılma kâidesine bağlı olarak, kırılma indisi büyük ortamda daha çok kırılmaya uğrar. Bir ortamın kırılma indisi ise, boşluktaki ışık hızının, bu ortamdaki ışık hızına oranına eşittir. Pekçok ortamda, dalga boyu küçüldükçe kırılma indisi büyür. Buna uygun olarak, mor ışığın kırılma indisi, kırmızı ışığın kırılma indisinden daha büyüktür. Bunun netîcesi olarak beyaz ışığın spektrumunda bir uçta bulunan mor ışık, diğer uçta bulunan kırmızı ışığa göre daha çok kırılır. Bu, ?Normal Dispersiyon? olarak isimlendirilir.

Bâzı maddelerde kırılma indisi dalga boyu ile azalır. Bu, ?Anormal Dispersiyon? olarak isimlendirilir. Böyle maddelerden yapılan bir prizma, renklerin tersine dönmüş bir spektrumunu verir.


Konular