Rehber | Kategoriler | Konular

çEKiç Güç

1991 Körfez savaşından sonra, Kuzey Iraklı sivilleri, Irak'taki Saddam idâresinin tehdidine karşı korumak için müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerinden meydana getirilen birlik. Türkiye'de Silopi ve İncirlikte yerleştirilen bu birlik 36'ncı enlemin kuzeyindeki bölgeyi kontrol etmekle vazifelidir. Poised Hammer (Çekiç Güç), Provide Comfort (Huzur Operasyonu), Combined Tast Force (Birleşik Görevli Kuvveti) gibi isimlerle de anılan bu birlik Mûsul'un güneyinden başlayarak batıya doğru uzanan ve kürtlerin çoğunlukta bulunduğu bölgeyi kontrol etmektedir.

Irak'ın 2 Ağustos 1990 târihinde Kuveyt'i işgâl etmesiyle başlayan Körfez krizi; ABD, İngiltere, Fransa, Suûdî Arabistan, Sûriye, Mısır gibi 28 devletin birleştirilmiş askerî güçlerinin 17 Ocak 1991 târihinde havadan Irak'a hücûm etmesiyle Körfez harbine dönüştü. 28 Şubat 1991'de Irak'ın yenilip Kuveyt'ten çekilmesinden sonra 3 Mart 1991 günü Müttefik Kuvvetler ve Irak askerî heyetleri arasında ateşkes anlaşması imzalandı. Böylece Körfez Savaşı fiilen sona erdi.

Körfez savaşının sona ermesiyle Irak'ın güneyinde ve kuzeyinde ayaklanmalar başgösterdi. Kuzeyde Kürtlerin ayrı bir devlet, Şiilerin de İran'daki gibi bir rejim kurmasını istemeyen ABD, ayaklanmacılara yeterli desteği vermeyince bu isyanlar Irak hükûmeti tarafından bastırıldı. Daha sonra Kuzey Irak'ta yaşayan Kürtler, Saddam Hüseyin birliklerinin hücûmuna uğradı. Bu hücumlar neticesinde 400.000'i aşkın Kürt ve Türkmen, Türkiye'nin Güneydoğu bölgesine yığıldı. Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden durumu görüşmek, sınır bölgesinin emniyete alınmasını ve Irak yönetiminin vatandaşlarını göçe zorlayan faaliyetlerini durdurmasını istedi. Güvenlik Konseyi üyeleri arasında, görüş birliği sağlanamadığı için bu konuda acil bir karar alınamadı. Daha sonra gelişen olaylara paralel olarak Türkiye, Irak'tan kaçan Kürtler ve Türkmenler için Kuzey Irak'ta bir güvenlik bölgesi kurulmasını talep etti. Avrupa Topluluğunun Lüksemburg'taki zirve toplantısında, İngiltere ve Fransa'nın desteği ile bu teklif kabûl gördü. Daha sonra ABD de bu teklifi destekledi. ABD ve Avrupalı müttefiklerinin Temmuz 1991 ayı ortalarında Kuzey Irak'ı boşaltacakları, ancak bölgedeki Kürtlerin güvenliği ve bunlara yapılacak her türlü yardımlar için Çekiç Güç adı verilen 5000 kişilik bir müttefik birliği bulunduracakları açıklandı. Silopi'de yerleştirilen birliklerde ABD ve Türk askerlerinin yanısıra İngiliz, Fransız, İspanyol birlikleri, İncirlik Türk-ABD Ortak savunma tesislerinde ise, Irak içlerindeki hedeflere ulaşabilecek ABD avcı ve bombardıman uçakları bulundurulması kararlaştırıldı. Savaşın bitiminden sonra Kuzey Irak'taki müttefik askerler geri çekilirken, bir kısmı Silopi'de Çekiç Güç'te vazifelendirilmek üzere Türkiye'ye kaydırıldı.

Kuzey Iraklı sivilleri Saddam tehdidine karşı korumak gayesiyle kurulan ve vazife süresi 30 Eylül 1991 tarihinden itibâren üç ay uzatılan Çekiç Güç'ün Silopi ve Batman'da bulunan 3000 kişilik kara kuvveti geri çekildi. Buna mukâbil İncirlik'teki hava unsurlarını güçlendirmek ve caydırıcılığını artırmak gayesiyle F-111 ve F-16 uçakları İncirlik üssüne geldi. Çekiç Güç emrinde 402 ABD'li 199 İngiliz, 157 Fransız ve 63 Türk görevli 52 savaş uçağı, 2 Awacs, 9 helikopter, 14 adet havadan yakıt ikmali yapabilme tankı ve kargo uçağı vardır.

Çekiç Güç kara unsurlarının çekilme işlemi 14 Ekim 1991'de tamamlandı. Türk Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan bir açıklamada; ?Anlaşmalarçerçevesinde İncirlik'te iki filonun üstünde uçak bulundurulmayacağı ve Çekiç Güç'ün kullanılmasının Türk hükûmetinin iznine bağlı olduğu bildirildi. Çekiç Güç'ün vazife süresinin uzatılıp uzatılmayacağı TBMM'de 6 ayda bir görüşülmektedir. En son Aralık 1992'deki TBMM toplantısında Çekiç Güç'ün memleketimizde bulunma süresinin uzatılması, Büyük Millet Meclisinde sert tartışmalara yol açtı. Muhâlefet kanadı milletvekilleri, Çekiç Güç'ün bulunuş gâyesini şüphe ile karşılıdılar ve Çekiç Güç'ün Güney Doğu Anadolu'daki anarşi olaylarını devamlı desteklediği, süper devletlerin menfaati için bulunduğu iddia edilen hususların en önemlilerindendir. Bu konuşma ve tartışmalardan sonra Çekiç Güç'ün vazife süresi altı ay daha uzatılmıştır.


Konular