Rehber | Kategoriler | Konular

çAYLAK (Milvus)

Alm. Milan (m), Fr. Milan (m), İng. Kite. Familyası: Kartalgiller (Falconidae). Yaşadığı yerler: Eski ve Yeni Dünyâ kıtalarının orman ve su kenarlarında. Özellikleri: Uzun kanatlı, çatal kuyruklu, çengel gagalı; böcek, kuş, küçük kemirgenlerle beslenen kuşlar. Çöp ve leş de yerler. Bâzıları göçücüdür. Ömrü: 70-80 yıl. Çeşitleri: Kızıl, Kara, Mısır ve Florida bataklık çaylağı en meşhurlarıdır.

Gündüz yırtıcılardan, uzun kanatlı, çengel gagalı ve çatal kuyruklu bir kuş. Gaga ve pençeleri kartallardan daha zayıftır. Genellikle kızıl karışımı esmer tüylüdürler. Uzun çatallı kuyrukları tipik özellikleridir. 25 santimetreden 70 santimetreye kadar değişik boyda türleri vardır. Böcek, küçük kuş, fâre, köstebek gibi kemiricileri avlar. Çöp ve leş de yerler. Ortaçağda, kasaba sokaklarına sürüler hâlinde inerek çöpleri yediklerinden, insanlar tarafından korunmuşlardır. Yiyecek başında döğüşmeleri, çocukların ellerindeki yağlı ekmekleri kapmaları ve bâzan kümes hayvanlarına da saldırmaları, yağmacı olarak şöhret bulmalarına sebeb olmuştur.

Yeni Dünyâ çaylakları daha az leş yerler. Meselâ; Mississippi çaylağı (İctinia mississippiensis) böcek, küçük yılan, kertenkele, balık ve kurbağa avlar. Kara çaylak (Milvus migrans) Eski Dünyâ türlerinden olup, sürüler halinde Afrika ve Asya'daki şehirlerin üstünde uçuşarak leş ve çöp arar. Yavaş ve süzülerek uçar, 60 cm boya, 120 cm kanat açıklığına sâhiptir. Afrika'da yaşayanları palmiye ağacının yağlı meyvelerini de yerler. Kızıl çaylak (Milvus milvus) ise 65-72 cm boya, 150 cm kanat açıklığına sâhiptir. Kafası beyaz, gagası siyahtır. Kanatlarının altında beyaz bir leke olup, uçarken gâyet iyi görülür. Kuzeybatı Afrika, Avrupa ve Ön Asya'da ağaçlık yerlerde yaşar.

Çaylaklar, yuvalarını yüksek ağaçlar üzerine yapar. 2-4 yumurta yumurtlarlar. Kuluçka süreleri 21-28 gündür. Bu sürede erkek dişiyi besler. Leş, çöp ve kemiricileri yediklerinden faydalı kuşlardır.


Konular