Rehber | Kategoriler | Konular
BOSTANCI OCAğI
Osmanlı sarayları ile saray çevresinin ve iskelelerin asayişinden sorumlu hizmetlilerin bağlı bulunduğu ocak.
Bostancılar ocağına, devşirme suretiyle toplanan acemi oğlanları arasından kabiliyetli olanları seçilirdi. Bu ocağa seçilenlerin eğitimleri İstanbul ve Edirne'deki saray bahçelerinde yapılırdı. Saraylarda camilerin inşaatına gereken malzemenin temini ve nakliyatı bu ocağa aitti.Topkapı Sarayının odununun İzmit'ten getirilmesinde kullanılan gemilerde bostancılar kürekçilik yaparlardı.
Bostancılar zamanla askeri bir sınıf haline gelmişlerdir. Topkapı Sarayında vazife yapan 300-400 bostancı olduğu halde, şehir içinde asayişle görevli bir o kadar daha bostancı vardı. Şehir içindeki bostancılar Üsküdar, Eyüp, Kağıthane, Boğaziçi, Adalar, Yeşilköy, Kadıköy, Bostancı semtlerinde bulunurlardı. Bostancıların sayısı zaman içinde değişmiştir. On altıncı asır başında 3396 iken, aynı asrın sonunda 1998, on sekizinci asırda ise 2400 kişi olmuştur.
Bostancı ocağının en büyük amiri Bostancıbaşı idi. İstanbul etrafındaki Marmara, Karadeniz ve Haliç sahillerinin muhafazası ve inzibatı buna aitti. Sahillerde bostancı ağasının müsadesi olmadan yalı yapılmazdı. Bostancıbaşı, sahillerdeki bina ve yalıların mevkileriyle, kimlerin olduğuna dair mükemmel bir defter tutardı. Sahilde yaptırılan binalardan vergi alırdı.
Bostancıbaşılar, Yalı Köşkünde otururlar, resmi günlerde padişahın atının üzengisini tutarlardı. Sarayın muhafazasından mesul oldukları için, görevleri çok mühimdi. Bostancıbaşılar, başlarına kırmızı renkte berata, kırmızı kaftan, mavi şalvar, kuşaklarına mücevherli kama takarlar ve ayaklarına yemeni giyerlerdi. Bostancıbaşılar saray dışına tayin edildiklerinde kapıcıbaşı vaya sancakbeyi olurlardı. Vezirliğe kadar yükselenler de vardır.
Bostancıbaşıdan sonra bostancılar kethüdası, haseki ağa, hamlacıbaşı, odabaşı, bostancı karakulağı, vezir karakulağı ile dört baltacı bu ocağın zabitlerindendi. Bostancılar maaşlarını yeniçeriler gibi üç ayda bir kere alırlardı. Edirne bostancıları Edirne bostancıbaşının emri altındaydı. Gelibolu bostancılarının amiri daha küçük rütbeliydi.
Yeniçeri ocağının lağviyle, Bostancı ocağı da kaldırılmıştır. Ocağın lağvı esnasında ihtiyarları emekliye ayrılmış, gençlerinden ise sarayın muhafazasında vazifelendirilmek üzere ?Nizamiye Taburu? teşkil edilmiştir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.