Rehber | Kategoriler | Konular
ZEHiRLi GAZLAR
Alm. Giftgase (n. pl.), Fr. Gaz (m. pl.) toxiques (asphyxiants), İng. Poison gases. Düşman birliklerinin doğrudan doğruya veya yiyeceklerini etkilemek sûretiyle hareket kâbiliyetini azaltmak maksadıyla kullanılan çeşitli özelliklere sâhip kimyâsal ve biyolojik ajanlar. Zehirli gazlar savaşlarda en son kullanılan silâhlardan olup, havadan veya yerden çeşitli metodlarla atılarak bölgeye yayılır. Zehirli gazların etkilerini azaltan veya tamâmen yok eden karşı kimyâsal ve biyolojik ajanlar da zehirli gazlar sınıfında mütâlâa edilir Zehirli gazların canlılara etkisi teneffüs yolu ile veya cilde temas ederek vücut içine girmesiyle olur. Zehirli gazların silâh olarak kullanılması düşman birliklerinin ve tesislerinin zarar görmeden ele geçirilmesine yardımcı olur. (Bkz. Kimyâsal Silahlar, Biyolojik Savaş)
Zehirli gazlara karşı korunma:
Zehirli gazlara karşı korunmada alınacak birinci tedbir maskedir (Bkz. Maske). Maske yüzü tamâmen örterek teneffüs edilecek havanın aktif kömür ve fiber filitrelerden geçirilerek zehirli gazları emmesi sağlanır. Maske tam zamânında ve uygun bir şekilde kullanılırsa ciğerler ve gözler gazların etkisinden korunmuş olur. Gazın mevcut olduğunu gösteren alarm cihazları varsa maske zamanlı kullanılabilir.
Diğer bir korunma yolu koruyucu giyilen özel elbiseler biyolojik veya kimyâsal zehirli gazların vücutla temâsını keser. Hattâ biyolojik gazlarda bulunan mikroorganizmaların tahrip olmasına sebep olur. Bütün tedbirlere rağmen zehirlenme mevcut ise zehirli gazın cinsine göre antidot kullanılarak tehlike azaltılır. Zehirli gazların etkisini azaltmak için su ile temizlenme en iyi çâredir. Gözler ve yüz devamlı su ile yıkanırsa zehirli gazın etkisi azalır. Zehirli gazlara karşı umûmiyetle atropin antidotu enjeksiyon yoluyla kullanılır. Biyolojik gazların sebep olduğu hastalığın cinsine göre tedâvisi yapılır.
Kimyâsal ve biyolojik zehirli gazlar insanların ihtiyacı olan hubûbat ve hayvana da tesir edecek şekilde kullanılabilir. Bölgenin bitki örtüsünü tamâmen yok eden 2,4 D (diklorofenooksiasetik asit), kocodilik asit gibi kimyâsal silâhlar bunlardandır.
Kimyâsal ve biyolojik zehirli gazların kullanılması 1899 Hagne ve 1925 Cenova protokolları ile yasaklanmışken bilhassa Birinci Dünyâ Savaşında Almanlar ve Amerikalılar; 1936 senesinde Etyopya'da İtalyanlar ve 1937 ile 1943 senelerinde Çin'de Japonlar bu gazları bol miktarda kullanmışlardır. 1971 senesinde Cenova Silâhsızlanma Konferansı ile zehirli gazların kullanımı tamâmen yasaklanmış ve 1972 senesinde ABD'deki zehirli gaz stokları tahrip edilmiştir. Halbuki aynı konferansta teklif ve imzâsı bulunan Sovyet Rusya, 1979 ile 1986 seneleri arasında Afganistan'da tonlarca zehirli gaz kullanmıştır. 1980-1986 seneleri arasında da İran ve Irak birbirlerine karşı zaman zaman zehirli gaz kullanmışlardır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.