Rehber | Kategoriler | Konular
ULUSLARARASI FONETiK ALFABE (IPA)
Alm. Phonetisches Alphabet, Fr. L'alphabet phonétique international, İng. International Phonetic Alphabet. Dillerin doğru telaffuz edilmesini sağlamak, tutarsız ve keyfî yazımlarla çok sayıda transkripsiyon (yazı çevirimi) sisteminin doğurduğu karışıklıkları önlemek gâyesiyle geliştirilmiş alfabe. Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi olarak da bilinir. İngilizce, International Phonetic Alphabet kelimelerinin baş harflerinin birleşimi olarak IPA diye meşhurdur. IPA'nın bir gâyesi de bir kelimeyi diğerlerinden ayırmaya yarayan her ses için ayrı bir sembol geliştirmektir.
IPA'da temel olarak Lâtin harfleri kullanılır. Bunun dışında başka alfabelerden harf alınmış, bunlar Lâtin harflerine uyacak biçimde değiştirilmiştir. İnce ses ayırımları ve genizsilleşen ünlülerle sesin uzunluk, vurgu ve titreşimi, harflerin üstüne veya altına konan çeşitli işâretlerle belirtilir.
IPA dar ve geniş yazı çevrimlerinde kullanılabilir. Meselâ anadili İngilizce olanlar tek bir t sesi ayırt ederler. Bu sebeple geniş yazı çevriminde bu sese karşılık tek bir sembol yeterlidir. Ama t'nin tap, pat ve stem gibi kelimelerdeki söylenişlerinin birbirinden biraz farklı olduğunu belirtmek için dar yazıçevrimi yâni t'nin altına veya üstüne belli işâretler koymak gerekir.
Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi umulduğu kadar başarılı olamamıştır. ABD'de Avrupa'ya nazaran daha az kullanılmıştır. Lâtin alfabesinin yanı sıra çok sayıda özel işârete yer verdiği için basım ve daktilo etme güçlüğü vardır. Yer kazanmak ve kolaylık sağlamak gâyesiyle IPA işâretleri ekseriyetle değiştirilerek veya birbirlerinin yerine kullanılır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.