Rehber | Kategoriler | Konular
SiYANüR ASiDi
Alm. Zyansäure (f), Fr. Acide (m), Cyanique, Alm. Cyanuric acid. Çok zehirli, uçucu bir sıvı. Kaynama noktası 26°C'dir. Renksiz olup, acı bâdem kokusundadır. Su ile her oranda karışabilir. Siyanür asidi ve tuzları oldukça zehirlidir, bundan dolayı laboratuvar çalışmalarında dâimâ iyi çeken kapalı ocaklarda çalışmalıdır.
Siyanürler birçok sanâyi dalında kullanılır: Akrilonitril sentetik lastik yapımında; siyanojenklorür kimyevî sentezlerde; siyanamit gübre yapımında; siyanür tuzları metalurjide kullanılmaktadır.
Siyanür zehirlenmesi: Hidrojen siyanür gazının teneffüs yoluyla veya siyanür tuzlarının sindirim yoluyla alınmasıyla ortaya çıkan zehirlenmedir. Elma, kiraz, şeftali, kayısı ve erik gibi meyvelerin çekirdeklerinde siyanogenetik glikozid bulunmaktadır. Çocuklarda 5-25 çekirdek, ölüme sebep olabilmektedir.
Zehirlenme belirtileri; hızlı solunum, kan basıncında düşme, şuur bulanıklığı ve komadır. Daha çok olgunlaşmamış çağla ile zehirlenme görülür. Siyanür miktar olarak en çok acı bâdemde bulunur. Acı bâdem % 4 siyanür ihtivâ eder. Siyanür insanda sitokrom oksidaz enzimini inhibe ederek zehirlenme yapar.
Kronik (uzun süreli) zehirlenmede hidroksikobalamın kullanılmalıdır.
Çalışma ortamında minimal eşik değer milyonda 0,1-10 kısmın üzerine çıkmamalıdır.