Rehber | Kategoriler | Konular

SiS

Alm. Nebel, Dunst (m), Fr. Brouillard (m), Brume (f), İng. Mist, Fog. İçi dolu sıvı su damlacıklarından meydana gelen ve her zaman sâkin havada yerkürenin yüzeyini kaplayan stratüs bulutu. Çevreyi görmeye engel olacak kadar kalın ve yığın halinde su buğusu. Sis dört şekilde meydana gelebilir:

İlkinde: Soğuk bir satıh üzerinden geçmekte olan hava kütlesi, hava içindeki su buharının yoğunlaşma sıcaklığına kadar soğursa sis teşekkül eder. Deniz üzerindeki yoğun sislerin ana sebebi budur.

İkinci olarak, geceleri radyasyon ile ısı kaybeden havanın soğumasıdır. Buna ışınım sisi de denir. Bu sisin yüksekliği azdır. İçinden gökyüzü genelde görünür. Isınım sisi sadece karalarda meydana gelir. Güneşin batmasıyla ortaya çıkan sis, genel olarak güneşin doğmasından bir saat sonra kalkar.

Üçüncüsü, soğuk bir hava kütlesi içinden geçen yağmurun buharlaşarak havaya karışmasıdır. Böylece hava su buharına doyar ve sis başlar.

Son olarak bir yamaçtan yukarı çıkan hava kütlesi genişleyerek soğur ve sıcaklık kâfi derecede düşerse yine sis ortaya çıkmaktadır.

Dağlık bölgelerde meydana gelen sisler, vâdileri yarısına kadar kaplar. Yüksekçe bir yerden sis altında kalan vâdiye bakıldığında, dağlar sis denizi içinde adalar gibi sıralandığı görülür.

Bir meteoroloji olayı olan sis, sıcaklık ve nemlilikle alâkalı olarak ışıma hava karışımı gibi olaylardan meydana gelir. Sis; yoğunlaşan su buharı oranına göre hafif, orta veya kesif olmaktadır. Toprak üzerindeki engebelerin doğurduğu ters hava akımları, karalarda sisin fazla olmasını engeller. Meydana geldiği yerle ilgili olarak vâdi, çayır, göl, dağ, deniz kıyı ve şehir sisleri gibi çeşitleri vardır. Sis en fazla denizlerde ve açık arâzilerde görülür.

Sis taşımacılıkta önemli bir engel ve büyük bir tehlike kaynağıdır. Sisin yoğun olduğu bölgelerde kara, deniz ve hava ulaşımı geniş ölçüde aksar. Sisli yollarda taşıtların keskin ışıklı farlarından istifâde ederek ihtiyatlı davranmaları gerekir. Uçaklar sisli havalarda radarla veya kontrol kulelerinden verilen talimatlara göre iner kalkarlar. Gemiler sisli havalarda ya oldukları yere demirlerler veya radar ve sirenleri yardımıyla yollarına devam ederler.

Türkiye'de sisler bölgelere, mevsimlere göre farklı süreler ve ayrı şiddetlerde olmaktadır. Sisin en çok görüldüğü bölgeler Karadeniz, Marmara, İç Anadolu'dur. En az sis olan bölgelerimizse Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'dur.


Konular