Rehber | Kategoriler | Konular
ROOSEVELT, Franklin Delano
İkinci Dünyâ Savaşı esnâsında Amerika BirleşikDevletlerinin otuz ikinci başkanlığını yapan devlet adamı. 1930'lardaki ekonomik krizlerin çözümünde tâkip ettiği politika ile hükûmetin başarılı olmasında ve krizin çözülmesinde büyük rolü oldu. Japonların, 7 Aralık 1941 günü Pearl Harbor'da Amerikan donanmasını hava hücumu ile yakmasından sonra savaşa tam ağırlıklı olarak girmeye karar verdi. Birleşmiş Milletler Teşkilâtının kurulmasına önayak oldu. 1933 senesiyle 1945 senesi arasında peşpeşe üç defâ başkanlık seçimini kazandı.
Roosevelt, 30 Ocak 1882 günü New York Hydpe Park'ta dünyâya geldi. Babası demiryolu, kömür işletmelerinde bir kısmın başkanıydı. Roosevelt'in gençliği zenginliğin vermiş olduğu imkânlarla çok lüks bir şekilde geçti. Eğitimini özel olarak evde, Fransa ve Almanya'da yaptı.
Kuzeni olduğu başkan Theodore Roosevelt, Franklin Roosevelt'i politikaya sevk etti. 1911 senesinde 29 yaşındayken Albny'den New York senatosu seçimini kazandı. 1913 senesinde demokrat başkan adayı Wilson hesâbına yapmış olduğu çalışmalar netîcesinde, Wilson'un en yakın adamlarından oldu. Birinci Dünyâ Savaşı esnâsında başlayan Wilson'un emrinde deniz aşırı bahriyeye âit üsleri gezdi ve iyi bir idâreci olarak kendini gösterdi.
1920 senesinde başkan yardımcısı olarak girdiği seçimi kaybetti. 1928 senesinde çok başarılı New York Vâlisi Smith'i mağlup etmeye muvaffak oldu. Cumhûriyetçilerin merkeziyetçi tutumuna karşı bir politika tâkip ederek köylü ve çiftçinin vergilerini hafifletti, tüketiciye daha ucuz imkânlar temin etti. Bu politikası ile 1930 senesinde büyük bir oyla tekrar New York Vâliliğine seçildi. 1932 başkanlık seçimine, ekonomik krizlere getireceği çözümleri anlatarak girdi ve kazandı.
Roosevelt, başkan seçildiği vakit bankaların çoğu kapanmış, üretim 1929 senesine nazaran yüzde 44 azalmış, 13 milyondan fazla kişi işsiz kalmış, çiftçiler zor duruma düşmüşlerdi. Roosevelt kendisini destekleyen cumhûriyetçilerden de kabinesine bakanlar alarak ekonomiyi düzeltme faâliyetlerine başladı. Pekçok reform gerçekleştirdi.
Roosevelt, 1936 senesinde ikinci defâ başkan seçildi. İkinci Dünyâ Harbinin başlamasından sonra Avrupa'nın büyük bir kısmını Almanların ele geçirmesi Amerika'nın çıkarlarına ters düştüğü için, Fransa ve İngiltere'ye yardım etti. 1940'ta yapılan seçimleri kazanarak üçüncü defâ başkan oldu. Bu arada İmparatorluk sınırlarını genişletmek için Alman ve İtalyanlar yanında İkinci Dünyâ Savaşına iştirak eden Japonlar, ABD'nin Pearl Harbaur'daki donanmasını hava baskını ile yaktılar.
Bunun üzerine Roosevelt'in Japonlara savaş îlânı için kongreye sunduğu teklif kabûl Edildi ve ABD de savaşa girmiş oldu. Roosevelt, bu savaşlarda Churchill ve Stalin'le Kasım 1943 senesinde Tahran'da, Şubat 1945 senesinde de Yalta'da iki defâ biraraya gelerek anlaşmalar yaptı. Avrupa'da Almanların teslim olmasından sonra Japonya'nın inatla savaşa devam etmesi üzerine Atom bombasının üretimine karar verdi. 1945'te Japonya'nın Nagazaki ve Hiroşima şehirlerine attırdığı iki atom bombası ile savaşın sona ermesini sağladı.
Roosevelt, 1944 senesi seçimlerini de kılpayı farkla kazandı. Sıhhati çok bozulduğu için, Yalta Konferansı dönüşü istirahat etmek için gittiği Warm Spirigs'te 12 Nisan 1945'te öldü.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.