Rehber | Kategoriler | Konular
MORS (Odobenus rosmarus)
Alm. Walross, Fr. Mors, İng. Walrus. Familyası: Morsgiller (Odobenidae). Yaşadığı yerler: Kutup denizlerinde ve Kuzey Atlantik Okyanusunda. Özellikleri: İri gövdeli bir memeli. Boyu 3-4 m, ağırlığı 1000-1500 kg kadardır. Üst köpek dişleri aşırı uzamıştır. Çeşitleri: İki türü kalmıştır. Atlantik morsu (O. rosmarus), Pasifik morsu (O. obesus)
Soğuk denizlerde yaşayan iri gövdeli, yüzgeç ayaklı bir memeli. En çok Kuzey Buz Denizinin yüzen buzları ile kayalık kıyılarında barınır. Boyu 4,5 m, ağırlığı 1000-1500 kg kadardır. Karada, yüzgeç ayakları ile güçlükle sürünür. Çok iyi yüzer, 30 metreden daha derinlere dalabilir. Soğuk ve fırtınalı zamanlarda yüzen buzlara çıkar. Karaya çıktıklarında güneşin sıcaklığı ile kan damarları genişlediğinden pas kırmızı renkte görünürler.
Gerçek foklar gibi bunlarda da dış kulak görülmez. Küçük kanlı gözleri vardır. Hem erkek hem de dişi bireylerin üst çenelerindeki köpek dişlerinin uzamasından oluşan birer çift tos dişi bulunur. Dişler, yavru dört aylıkken çıkmaya başlar. Uzunlukları erginlerde bâzan bir metreyi aşar. Bu dişlerden biblo gibi süs eşyâları yapılır. Gelişmemiş olan diğer küçük dişler ise, kabuklu yumuşakçaları ezmeye yarar. Her iki eşeyde fırça gibi sert bıyıklar bulunur. Vücut gri renkte sert ve kırışık bir deriyle örtülüdür.
Uzun ön dişleriyle diplerden kopardıkları midye, tarak gibi yumuşakçalarla beslenirler. Yumuşakça kabuklarını arka dişleriyle kırar ve etle beraber yutarlar. Yiyecek bulamadıkları zaman fok yavrularını ve diğer mors yavrularını da yerler.
Morsların koku alma duyuları keskindir. Arka yüzgeç ayaklarını öne getirebilirler. Erkekler binlerce fertten hâsıl olan gruplar hâlinde yaşarlar. Dişi ve yavrular ayrı gruplar hâlindedir. Kışın daha güneylere göç ederler. Sâkin yaratılışlı olmalarına rağmen kızdırıldıklarında veya tehlike karşısında gürültülü sesler çıkarır, kutup ayısı ve kâtil balinaya karşı uzun dişleriyle kendilerini savunurlar. Toplu böğürtüleri birkaç kilometreden duyulur. Dişi, on bir aylık bir gebelik sonucu nisan veya mayısta bir yavru doğurur. Yavrusunu bir yıl kadar sütle besler. İki yaşında yavru yalnız yaşamaya başlar.
Derileri, yağları, etleri ve dişleri için avlanırlar. Eskimolar morsun yağ ve etlerini yer, derisinden elbise, kemiklerinden çeşitli âletler yaparlar. Yavru ve anne birbirine çok düşkündür. Anası öldürülen yavru anasının ölüsünü terk etmez. Yavru öldürüldüğü taktirde, ana, yavrusu için gözyaşı döker. Ölü yavruyu ön yüzgeçleri ile kaparak suyun derinlerine dalar. Morsun en büyük düşmanı kutup ayısı, kâtil balina ve insandır. Kıymetli dişleri için bol avlandığından soyları tükenme tehlikesi içindedir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.