Rehber | Kategoriler | Konular
MAYALAR
Meksika ve Orta Amerika bölgelerinde yaşamış olan ve ileri bir medeniyet ortaya çıkaran eski bir millet. İspanyollar Amerika'ya geldiklerinde Maya halkı, Meksika'daki Chiapas ve Tucatan bölgelerinde Guatemala, Honduras ve El Salvador'un bir kısmında yaşıyorlardı. Kendilerine has dilleri mevcuttu. Yazıyı, sıfırı da içine alan bir sayı sistemini ve astronomiye dayanan takvimi kullanıyorlardı. Dikkat çekici eserler inşâ etmişlerdi.
Maya halkının târihi M.Ö. 1000 yılına kadar uzanır. Uygarlığın en parlak dönemi M.S. 250 ile 900 seneleri arasındadır. Bu dönemde Mayalar nüfusları 5-20 bin arasında değişen 40'tan fazla yerleşim merkezi kurmuşlardı. Tikal, Uaxactün, Copàn, Bonampak, Palenque ve Rio Bec bu şehirlerin en büyükleri idi. 900 senesinden sonra Klasik Maya Medeniyeti, bilinmeyen bir sebepten dolayı hızla çöktü. Boşalan şehirler ve tören merkezleri ormanlarla kaplandı. Buna karşılık klasik dönem sonrası dönemde (900-1519) Chichen Hza ve Mayapàn gibi Yucatàn Yarımadasının dağlık bölgelerindeki şehirler gelişmelerini sürdürdüler. 1546'da İspanyollar Yucatan Yarımadası ve Guatemala'yı işgal ettiler. Maya medeniyetini tahrip edip bölgede pekçok katliam yaptılar. Şehirleri yağmalayarak, meşhur Maya eserleri zenginliklerini Avrupa'ya taşıdılar. Ancak Guatemala'nın bir kısmında, bir grup Maya halkı bağımsızlıklarını 150 yıl korudular.
Günümüzde Guatemala ve Yucatan'da yaşayan halkın çoğunluğu Maya'dır (Guatemala halkının yaklaşık % 65'i Maya'dır). Bunlar 15 Maya lisanından birini konuşurlar. Yucatan'daki Merida şehrinin halkı İspanyolca ve Maya lisanı veya Yucatan lisanı konuşur. Guatemala'nın uzak bölgelerinde bâtıl inançlar başta olmak üzere pekçok eski kültür devâm etmektedir.