Rehber | Kategoriler | Konular

LAMA (Lama glama)

Alm. Lama, Fr. Lama, İng. Lama. Familyası: Devegiller. (Camelidae). Yaşadığı yerler: Güney Afrika'daki Peru, Bolivya ve Arjantin'in 5000 metreye kadar olan dağlık bölgelerinde evcil olarak beslenir. Özellikleri: Nârin vücutlu, uzunca boyunlu ve ince bacaklıdır. Deveden küçük olup, hörgücü yoktur. Geviş getirir. Kızınca tükürür. Ömrü: 40-50 sene. Çeşitleri: Yeni Dünyâ'da yaşayan bir türdür.

Güney Amerika'da yaşayan deve görünüşlü, geviş getiren büyük bir memeli. Güney Amerika'nın dağ ve çayırlarında toplu halde yabânî olarak yaşayan Guanako'dan evcilleştirilmiştir. Lama genel olarak 1-2 m boyunda olup, 15 cm uzunluğunda bir kuyruğa sâhiptir. Omuzları yerden 1-2 metre yüksektir. Ağırlığı 70-140 kg civârında olup, nârin bir vücudu, uzun bir boynu ve uzun ince bacakları vardır. Develerden farklı olarak sırtında hörgüç bulunmaz. Başı küçüktür, uzun bir çene kısmı, uzun kulakları ve fırlamış gözleri vardır.

Postu kaba ve yünlüdür. Dişilerde tüyler boyun ve ayaklarda kısadır. Beyazdan siyaha kadar çok değişik renkleri vardır. Daha çok kırmızı kahverengi ve benekli olanları yaygındır. Ant Dağlarında yaşayan yerliler bin yıldan beri evcil olarak lama yetiştirmektedir.

Deniz seviyesinden 5000 metreye kadar olan bölgelerde lamaya rastlanır. Görünüş bakımından deveye benzemesine rağmen, kolayca yüksek seviyelere uyum sağlayabilirler. Kandaki hemoglobinlerinin yüksek olması sâyesinde az oksijenli ortamlarda yaşayabilirler. Lama geviş getirir ve yarı çöllerde dağlarda bulunan otlarla beslenir. Bütün devegiller gibi boynuzsuz safra kesesiz ve mîdeleri üç gözlü olup, kırkbayır bulunmaz. Lama, deve gibi fazla su ve yiyecek istemez. Açlığa ve susuzluğa diğer devegillerin hepsinden daha çok dayanıklıdır. İyi koşar ve pas verir gibi yürür. Dar ve dik dağ yollarında keçi gibi rahat hareket edebilen evcil hayvanlardır. Nârin ve sâdık olup, çok çalıştığı zaman yorulduğunda kızar ve tükürür. Deve gibi göğüs ve ayakları üzerine oturarak dinlenir.

Ağustos ve eylül aylarında çiftleşirler. Erkekleri dişiler uğruna birbirleriyle dövüşürler. Gebelik 11 ay sürer. Yeni doğan yavru anne tarafından dört ay emzirilir. Lama 2,5-3 yaşlarında üremeğe başlar. Devegiller âilesinin diğer hörgüçsüz üyeleri ile eşleştirilebilirler. ?Lama?, ?alpaka?, ?guanako? ve ?vikunya? devegiller âilesinin Yeni Dünyâ'da yaşayan hörgüçsüz dört türüdür. Hepsi aynı cinsin farklı bireyleridir. Bâzan yanlış olarak hepsine ?lama? denilmektedir.

Lamaların erkekleri daha kıymetlidir. Erkekleri 45-60 kg yük ile dağ yollarında günde ortalama olarak 32 km yol yürürler. Lamalardan yük taşımacılığı yanında, etinden, sütünden ve yününden faydalanılır. Derisi çok kalitelidir. Her zaman alpaka gibi gübresini ayrı bir yere yığın yapar. Gübresi yeteri derecede yığın hâline gelince bunun yanına ikinci bir yığın yaparlar. Yerliler bu hayvanın dışkısını tezek olarak kullanırlar. Evcil olanlarının boyu yabânîlerinden daha fazladır.


Konular