Rehber | Kategoriler | Konular

KATI

Alm. Fest, Fr. Solide, İng. Solid. Maddenin üç fiziksel hâlinden, belirli bir hacim ve belirli bir şekle sâhib olduğu hâli. Katılar hacim ve şekil elastikliği gösterirler yani hacimlerini ve şekillerini değiştirmeye zorlayan kuvvetlere direnç gösterirler. Gayet belirli yüzeyler ve bütün yüzlerinde ayrık sınırlarla karakterize edilirler.

Maddenin üç hâli gaz, sıvı ve katı halleridir. Gaz halinde moleküller ve tânecikler arasındaki uzaklıklar en büyük olup, her molekül serbestçe hareket eder. Sıvı hâlinde ise tânecikler daha az serbest olup daha düzenli hareket eder ve birbirinden ayrılmazlar. Katı hâl, gaz ve sıvı hâle göre genel olarak daha yoğun olup, büyük çekim kuvvetleri ile tânecikler birbirlerine daha yakın bulundurulurlar. Tânecikler belli ve sâbit birer durum kazanmışlardır ve bu yüzden düzgün bir örgü yapısı gösterirler. Bu örgülü düzgün yapıya kristal denir. Katılar bu sebeple bir hacim ve belirli bir biçim gösterirler.

Cıva hâriç mâdenlerin hemen hepsi normal sıcaklıkta katı haldedir.

Katılar, gazlara nisbetle hemen hemen sıkıştırılamazlar. Birbirlerine yakın biçimde duran moleküller arasında büyük çekim (kohezyon) kuvveti bulunduğundan termik genleşme katsayıları küçüktür.

Mum, cam ve katran gibi bâzı katılar hacim ve şekillerini korumakla beraber düzgün kristalli bir yapıya sâhip bulunmazlar. Bu tür katılara amorf (şekilsiz) cisimler denir.


Konular