Rehber | Kategoriler | Konular

JüRi

Alm. Jury (f), Fr. Jury (m), İng. Jury. Adâletin uygulanmasında ve bir işte hüküm vermede toplanan kurul. Bir imtihan, bir sınıflandırma, bir yargı işiyle görevlendirilmiş komisyon. Bâzı ülkelerde ağır suçluların yargılanmalarında, bu suçun fâili tarafından yapılıp yapılmadığına karar veren bir tür geçici yargıçlar kurulu.

Amerika ve Fransa'da uygulanan jüri sisteminde, jüri sanığı suçlu bulursa hâkim bu suçun karşılığı olan cezâyı vermek zorundadır. Eğer jüri sanığı suçsuz bulursa sanık hâkim tarafından beraat ettirilir.

Bir dâvâ konusunda karar veren kurulun görevi sona erer. Jüri genellikle 12 üyeden meydana gelir.

Jüri üyeleri hiçbir tesir ve nüfûza kapılmaksızın vicdanlarından gelen sese uyarak, samîmi bir şekilde kendi şahsî kanaatlerini beyan edeceklerine dâir mahkemede yemin ederler.

Jüri usûlü, bazı kimseler tarafından övülürken, bâzılarınca da kabul görmemektedir.

Lehte olanlar; ?Jüriyi meydana getiren kişilerin hükümet memuru olmadıklarını bu yüzden resmî bir baskının olmayacağını, dar kânun maddeleri dışında adâlete daha uygun kararlar vererek cezaların şahsîleştirilmesinin ve mahkemelerin tenkitten ve müdâhaleden korunmasının sağlandığı? gibi düşünceler ileri sürmektedirler.

Aleyhte olanlar ise; ?Bu jüriyi meydana getiren kişilerin hukuk bilmediklerini, mahkeme esnâsında etkileyici konuşan sanık avukatlarının baskısı altında kalıp, duygularına göre karar verdiklerini, bu yüzden jüri sisteminin zararlı olduğunu? beyan etmektedirler.

Bâzı ülkelerde ?şeref jürisi?adı verilen, sâdece basın yoluyla işlenen hakâret suçlarıyla ilgili olarak uygulanmakta olan bir jüri sistemi vardır. Yayınlarda, bir hakaret olup olmadığına jüri karar vermektedir. Bu da bâzı kimseler tarafından basın hürriyetinin kısıtlandığı görüşünü ortaya çıkarmaktadır.

Bu jüri sistemleri bâzı ülkelerde iki bölümden meydana gelir. Birinci safhada suçun işlenip işlenmediğine ?suçlama jürisi?, ikinci safhada sanığın suçlu olup olmadığına ?yargı jürisi? karar verir. Türkiye'de jüri sistemi yoktur.


Konular