Rehber | Kategoriler | Konular
işKEMBE (Rumen)
Alm. Pansen (m), Kuttelflecke (pl.), Fr. Panse, tripe (f), İng. Tripe, pauch. Sığır ve koyun gibi geviş getiren hayvanların dört gözlü midelerinin ilk ve en geniş bölümü. Halk arasında hayvanların midelerinin tamâmına da işkembe denir.
Geviş getiren otçul memelilerin mideleri; işkembe (rumen), börkenek (reticulum), kırkbayır (omasus) ve şirden (obamasum) olmak üzere dört bölmeden meydana gelir. Alınan bitkisel besinlerdeki selülozun sindirimi zordur. Bu sebepten dört bölüm hâlindeki mîdede besinler kısım kısım sindirilir. Her bölümün besin sindiriminde taşıdığı enzimler veya bakteriler sebebiyle ayrı ayrı görevleri vardır. Sindirim enzimlerine yardımcı olarak selüloz parçalayan birçok bakteriler de sindirimlerde rol oynar. Sığır ve koyunlar besinlerini ağızda tükürükle karıştırarak bir miktar ezdikten sonra mîdenin ilk bölümü olan işkembeye ve buradan da börkeneğe aktarırlar. Bu iki bölümde çok miktarda bulunan bakteriler, selülozu parçalamaya başlarlar.
Hayvan genellikle dinlenme hâlinde refleks bir geğirme ile besinlerini ağıza getirerek dişleriyle damak arasında iyice ezer. Bu olaya geviş getirme denir. Gevişten sonra yutulan besinlerin çoğu mîdenin üçüncü bölümü olan kırkbayıra gelir. Burada çalkalanarak bir miktar suyu çıkarıldıktan sonra, son bölüme (şirden) aktarılır. Bu bölüm diğer memelilerin mîdelerine tekâbül eder. Burada hidroklorik asitin etkisi sözkonusudur. Geviş getirenlerin mîdelerindeki bakterilerin faaliyeti dikkat çekicidir. İşkembede selüloz zarlarını parçalayan bakteriler görevlerini bitirdiğinde ?demlendirici? denen başka mikro organizmalar tarafından sindirilir. Bunlar da son bölümde hidroklorik asitle öldürülerek sindirilir. Geviş getirenlerin mîdelerindeki sindirim bakterileri hem sindirimde rol oynar hem de besin kaynağı meydana getirirler. Deve, lama ve cücegeyikgillerin mîdeleri üç gözlüdür. Bunlarda kırkbayır bulunmaz.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.