Rehber | Kategoriler | Konular
iNTiHAR
Alm. Selbstmord, Freitod (m), Fr. Suicide (m), İng. Suicide. Kendini öldürme. İnsanın kendisinin hayâtına kasdetmesi işi, akla gelebilecek her türlü yolla olabilmektedir. Bunlar, kendisini asmaktan, son hızla giden bir arabayla uçurumdan atlamaya kadar çok çeşitlidir. Psikiyatride tek ölüm sebebi olarak sayılabilecek intihar, sanâyileşmiş ülkelerde en sık rastlanan on ölüm sebebi arasına girmiştir. Hattâ genç erkeklerde en sık ölüm sebebidir.
İntihar olayları ile yaş arasında doğru orantılı bir ilişki gözlenmektedir. Yaş ilerledikçe intihara daha sık rastlanır. İntihar olayı erkeklerde daha çok vukû bulmaktadır. İntiharın zamanla da ilişkisi vardır. Gece yarısından sonra ve sabaha karşı daha sık olduğu gibi yaz ve ilkbahar mevsiminde daha fazladır.
İntiharın sıklığı inanç ve toplum yapısına göre de büyük farklılıklar gösterir. Müslümanlarda çok az rastlanır. Çünküİslâm dîninde intihar etmek, adam öldürmekten daha büyük günahtır. Fakir ve menfî halli bölgelerde beklenenin aksine daha az, düzensiz hayat yaşayan yalnız kişilerde ise çok sıktır. Bu konuda en büyük rolü kişinin cemiyetten tecridinin (sosyal izolasyonun) oynadığı sanılır. Zîrâ dul ve bekârlarda intihar, evlilerden daha fazladır. Fakirlikle intihar arasında bir ilişki kurulamamıştır. Aksine toplumun üst sınıflar denilen kesimlerinde intihara daha sık rastlanmaktadır.
İntihar şekli olarak ilâç alma, kendini vurma, asma, bıçaklama, denize atma gibi teşebbüsler en sık kullanılanlardır. Ancak, bunların oranı, cinsiyete, topluma, zamâna göre değişmektedir.
İntihar vak'alarının yarısı depresyon (rûhî çöküntü)lü hastalarda görülür. Alkoliklerde de intihar olayları çok sıktır. Toplumun normal kesimine oranla alkoliklerde intihar oranı elli kat daha fazladır. Alkoliklerden intihar ederek ölenlerin oranı, alkolün diğer zararlarından ölenlerden daha fazladır. İntihar vak'alarının sâdece% 10 kadarında psikiyatrik bir bozukluk söz konusu değildir.
Depresyonla birlikte bulunan suçluluk, ümitsizlik duyguları da önemlidir. Ama yararsızlık, istenilmeme ve insanın hayâtı uğrunda yaşanmaya değer bir gayenin olmaması çok daha mühimdir. Bu görüşü, yaşlılarda ve yalnız yaşayanlarda intihar oranının yüksek, genç evli kadınlarda (rûhî çöküntünün sık olmasına rağmen) intihar oranının düşük olmasını destekler.
İntiharların önlenmesi için yüksek intihar riski taşıyan gruplara yönelmeli ve risk durumunu değerlendirmede içki kullanma alışkanlığı, yalnız yaşama, cinsiyet ve yaş gözönünde bulundurulmalıdır. Kişilerin dînî inançlarının güçlenmesine dönük çalışmalar yapmak, insanın yaratılış maksadını iyi anlatarak onları sebepsiz yaşadıkları hissinden kurtarmak birçok intiharı önleyecektir.
Toplumda intihardan söz edenlerin intihar etmeyeceği şeklinde yanlış bir inanç vardır. Her intihar eden önceden çevresine durumu sezdirmeyebilir. Bunun gibi söyleyenlerin intihar edene kadar bıkkınlık getirecek kadar çok söyledikleri, fakat çoğu kere söylediklerinin önemsenmediği acı bir gerçektir.
İntihara teşebbüs durumu intihardan on defâ daha fazla görülür. Bu kişilerde ilâç alarak intihara teşebbüs daha belirgin olup, tabanca ve bıçak gibilerini ciddî olarak kullanmayıp gösteri için kullanırlar. Birkaç ufak çizik ve sıyrık bu gibi intihar teşebbüslerinde en sık görülen hâldir. Bunlarda ölüm tehlikesi azdır. Bu gibi kişiler ya az ilaç alır veya olaydan sonra hemen bulunabilecek bir durumda teşebbüsü uygularlar. Sebebi saklarlar veya âni bir his ile teşebbüs ettiklerini ve sebebini bilmediklerini söylerler. Çoğu kere ya çok acı çektiklerini göstermek için veya hayatlarında önem taşıyan bir kişiyi etkilemek için intihar girişiminde bulunurlar. İntihara teşebbüs edenlerin mutlaka bir psikiyatrist tarafından görülmesi ve dinlenmesi îcâb eder.
Bugüne kadar intiharı önleme tedbirleri başarıya ulaşmış değildir. Rûhî çöküntünün tedâvîsi de intihar oranında belli bir azalma sağlayamamıştır. Hattâ şiddetli depresyon sırasında intihar etmeyenlerin bâzıları biraz iyileşince intihar etmektedirler.
İnsanın kendi hayâtına kasdetme işi akla gelebilecek hattâ bâzan akıl almayacak her türlü yolla olabilmektedir.
Bir tâze intihar olayı karşısında şu muâmele yapılmalıdır: Kişi kendini asmışsa, hemen alttan vücudu destekleyip, ipi kesmeli ve bir ambulans çağırmalı, gecikmeden hastahâneye götürülmelidir.
Aşırı alkol alarak ve ilâçla intihara teşebbüs ettiyse âcil hastâne tedâvisi hayat kurtarıcıdır. Olay ciddî ise hemen doktor ve berâberinde bir ambulans çağırmalıdır. Bu arada içtiği ilâç ve alkolün miktarı ve cinsi de yaklaşık olarak kaydedilip doktora bildirilmelidir.
Türk Cezâ Kânunu'nda intihar suç sayılmamıştır. Ancak intihara ikna ve yardım suçtur. İntihara yardım ve iknânın suç olabilmesi için, intihar edenin ölmüş olması gerekir. Bu konudaki TCK'nun 454. maddesi ?Birini intihara iknâ ve buna yardım eden kimse, müntehirin vefâtı vukû bulduğu takdirde üç seneden on seneye kadar ağır hapis cezâsına mahkûm olur.? der.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.