Rehber | Kategoriler | Konular
HiNTYAğI AğACI (Ricinus communis)
Alm. Rizinusstaude (f), Fr. Ricin (m), İng. Castor-oil plant, ricinus. Familyası: Sütleğengiller (Euphorbiaceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Adana, Aydın, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Elazığ vb. yerlerde yetiştirilmektedir. Hindbaklası adıyla da tanınır. Daha çok bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Ağustos-eylül ayları arasında çiçek açan birveya çok senelik bir bitki. Vatanı Güney Asya, Tropik Afrika, Hindistan, tropik subtropik ve mutedil bölgelerdir. Gövde çok dallı, yeşil veya kırmızımtrak renklidir. Yapraklar uzun saplı, tüysüz, büyük ve el şeklinde, 7-11 parçalıdır. Çiçekler dik salkım durumlarda toplanmıştır. Bu durumların üst tarafında dişi, alt kısımlarında ise erkek çiçekler bulunur. Çiçek örtüsü beş parçalıdır. Meyvelerinin üzeri dikenli, yuvarlakça bir kapsüldür. Her bir gözünde kene şeklinde, açık renkli ve esmer lekeli bir tohum bulunur. Tohumlar genellikle 10-15 mm kadar uzunluktadır.
Kullanıldığı yerler: Tohumlarının sıkılması ve daha sonra temizlenmesiyle elde edilen yağ çeşitli yerlerde kullanılır.Tohumları, steroller, risin, risinin, vitamin E, fermentler ihtivâ eder. Kabukları soyulmuş tohumları soğukta sıkmak ve sonra su ile kaynatıp temizlemekle yağ elde edilir. Bileşiminde bulunan ve zehirli olan risinin, kaynatılınca zehir etkisi kaybolur. Hintyağı, soluk-sarı renkli, koyu kıvamlı bir yağdır. İçinde palmitik, sterik ve ricinoleik asit vardır. Önemli bir müshil etkilidir. Kozmetik sanâyiinde saç yağı olarak, teknikte özellikle motor ve makina yağı olarak, boya ve plâstik sanâyilerinde kullanılmaktadır. Hindyağı tabiatta mevcut olan oldukça saf gliseritlerden meydana gelmiş birkaç yağdan biridir.
Eskiden Anadolu'da kandil yağı olarak da kullanılmıştır. Yağ elde edildikten sonra geriye kalan küspe, iyi bir gübredir. İçindeki zehirli toksalbüminden kurtarıldıktan sonra hayvan yemi olarak da kullanılabilir. Tohumların taşıdıkları zehirli toksalbüminden dolayı, 6-10 tâne tohum yenmesi hâlinde ölümle sonuçlanan zehirlenmelere sebeb olabilmektedir. Yoğun sülfat asidinin hintyağına etkisi ile Türk Kırmızı Yağı adı verilen bir bileşik elde edilir. Bu bileşik kumaş boyacılığında kullanılır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.