Rehber | Kategoriler | Konular
FiNANSAL KiRALAMA (Leasing)
yatırımları finanslama şekillerinden biri. Aynı zamanda değişik bir satış şekli de sayılabilir. İlk olarak 50'li yıllarda ABD'de uygulanan bu finanslama işlemi bir yatırımcı (lessee), bir finansal kiralama kuruluşu (lessor) ve bir satıcı firma arasında gerçekleşir. Bir yatırımcının ihtiyaç duyduğu ve büyük bir finansal kaynağı kullanmak istemediği makina ve teçhizât gibi malların tamâmı veya bir kısmı bir kirâlama kuruluşu tarafından piyasadan satın alınarak yatırımcıya kirâya verilir.
Finansal kirâlama uzun vâdeli bir yatırım finansmanı şekli sayılır. Taraflar, aralarında bir sözleşme yaparlar. Bu sözleşmede kirâlanacak malın târifi, kirâ süresi, toplam kirâ bedeli, kirâ taksitlerinin ödenme târih ve miktarları tâyin edilir. Kirâ müddeti boyunca ilgili malın mülkiyeti finansal kiralama kuruluşuna, kullanım hakkı kirâlayana aittir. Kirâ müddeti bittiği ve ödemeleri tamamlandığında malın mülkiyeti ekseriya sembolik denilebilecek çok düşük bir bedel karşılığı yatırımcıya devredilir.
Finansal kirâlama sanâyide ve ticârette yaygın olarak kullanılmakla beraber, otomobil gibi bâzı malların satışında da uygulanabilmektedir. Gerek finansal kuruluşlar, gerekse satıcı kuruluşlar finansal kirâlamaya dayalı satışlar düzenleyebilirler.
Finansal kirâlama yurt içinde, yurt dışında, satış ve geri kirâlama, satışa yardımcı kirâlama gibi değişik şekillerde de uygulanabilir. Satış ve geri kirâlamada, yatırımcı kendi mülkiyetinde bulunan bir malı nakit ihtiyâcını gidermek maksadıyla finansal kirâlama şirketine satar, daha sonra taksit ödeyerek uzun vâdede malı geri kirâlar. Satışa yardımcı kirâlamada ise, bir malın satıcısı bir şirket, kendi müşterilerinin finansal kirâlama yoluyla satın almalarını sağlayacak sözleşmeler hazırlarlar.
Dünyâda çeşitli ülkelerde yaygınlaşan finansal kirâlama, ülkemizde 1985 yılında ilgili kânunla uygulanmaya başlamıştır. Bu kânuna göre en kısa kirâ süresi dört yıldır. Finansal kirâlamanın daha da yaygınlaşması için enflasyonun yüksekliği bir engel olduğu gibi, bu işle uğraşan kurumların azlığı ve mevzuat yetersizlikleri de olumsuz etki yapmaktadır. Bütün bunlara rağmen Türkiye'de bu işle uğraşan 20 şirketin 1990 yılında yaptıkları kiralamalar 1 trilyon sınırını aştı.