Rehber | Kategoriler | Konular
EULER, Leonhard
on sekizinci asırda yaşamış İsviçreli matematikçi. Büyük matematikçilerden kabul edilir. Matematiğin teorik ve uygulamalı bütün dallarında büyük katkılarda bulunmuştur.
Euler, İsviçre'nin Basel şehrinde 1707 senesinde doğdu. Bir protestan papazı olan babası, oğlunun kendisi gibi yetişmesini istiyordu. Euler, 1720 senesinde Basel Üniversitesine girdi ve teoloji çalışmaya başladı. Fakat matematik ona daha câzip geldi ve bu alanda tahsile başladı. 1727 senesinde Basel'de kendisine teklif edilen profösörlüğü kabul etmeyerek Birinci Çariçe Catherine'nin dâveti üzerine Rusya'ya giden Euler, arkadaşları Daniel ve Nicolaus Bernoulli'e katılarak St. Phetersburg şehrindeki Bilimler Akademisinde çalışmaya ve akademinin dergisine yazı yazmaya başladı. 1730 senesinde profesör olan Euler'in 1738 senesinde sağ gözü görme duyusunu kaybetti. Bu zamâna kadar birçok çalışmalar yapmıştı. Bunların içinde Newton'un dinamik bilimini ilk defâ analitik şekle sokan Mechanica (1736) adlı eseri de vardı.
1741 senesinde Kral Frederick'in dâvetine icâbet eden Euler, Berlin'e taşınarak Bilimler Akademisinde çalışmaya başladı. Berlin'de 25 sene kadar kalan Euler burada da ilme büyük katkılarda bulundu. Bu zaman zarfında Berlin ve St. Petersburg akademilerinde idârî ve araştırma yönünden faal görevler aldı. Bunların içinde tanınmış Bir Alman Prensine Mektuplar da dâhil olmak üzere analiz hakkında 200'ün üstünde makale ve 3 eser bulunmaktadır.
Almanya'da kendisine olan ilgi azalmaya başlayınca ve kralla aralarında çıkan dînî ve felsefî farklılıklar buna eklenince, 1766 senesinde tekrar Rusya'ya döndü. 1771 senesinde diğer gözünü de kaybeden Euler, çalışmalarına devâm etti. Bunlar arasında optik, cebir, astronomi konusundaki çalışmalar yanında ayın hareketini açıklayan yazıları da vardır.St. Petersburg'da 1783 senesinde öldü. Ancak tâkip eden 50 sene içerisinde de eserleri yayınlanmaya devâm etti.
Çalışmaları: Euler birçok ilim dallarında çalışmalar yapmışsa da en büyük katkıları analiz dalında oldu. Kabul ettiği fonksiyon târifi her ne kadar günümüzde kabul edilenden daha az belirli ise de, analizde fonksiyon kavramını ve kullanılmasını esas olarak Euler geliştirmiştir.
Trigonometrik ve logaritmik fonksiyonların modern gösteriliş tarzı onun eseridir.
Euler denklemi olarak isimlendirilen:
e ±ix = cos x ± i sin x
denklemle üstel fonksiyonla trigonometrik fonksiyonları birbirine basit bir şekilde bağlamıştır. Kompleks değişkenli fonksiyonlarda Cauchy-Riemann şartlarını incelemiş, ikinci dereceden olan yüzeylerin denklemlerini basitleştirmiş ve çok değişkenli fonksiyonların maksimum ve minimum problemlerini incelemiştir. Ayrıca diferansiyel denklemlerin çözümü için çok değişik metotlar vermiştir. Yüzeyler ve izoperimetrik problemler üzerindeki genel metotları diferansiyel geometri ve değişimler hesâbının matematiğin 20. yüzyılda oturan dalı olan topoloji konusunda bile o zamandan araştırma yapmıştır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.