Rehber | Kategoriler | Konular

çiMLENME

Alm. Keimen (n), Fr. Germination (f), İng. Germination. Tohumdaki embriyonun uygun şartlar bulunca, gelişerek ana bitkiye benzer bitki vermek üzere tohumdan çıkıp serbest hâle geçmesi. Tohum olgunlaştıktan sonra çimlenene kadar çok az su ihtivâ ettiğinden bu esnâda hayat olayları çok yavaş olur. Tohumun bu hâline uyku hâli de denir. Tohumlar çimlenme özelliğini kaybetmeden senelerce uyku hâlinde kalabilirler.

Çimlenme ile birçok fizyolojik olaylar ortaya çıkmağa başlar. Meselâ 25°C'de tohumun şişmesinden 12-14 saat sonra tohumun embriyonunda, hem hücre bölünmeleri, hem de hücre uzamaları teşekkül eder. Çimlenmede en tipik metabolik değişmenin, solunum şiddetlenmesi olduğu ortaya konulmuştur. Bezelye tohumlarında, şişmeden 2-4 saat sonra çok açık solunum şiddetlenmesi gözlenmiştir. Ayrıca çimlenme ile enzimler de yüksek bir faaliyet gösterirler. Yalnız esas olarak tohumlu çimlenmenin açık olarak ortaya çıkması için öncelikle tohum tarafından su emilmesi gerekmektedir. Tohumun suyla şişme ve hacmin artışı sonucu tohum gömleği yırtılır. Birçok tohumlarda ise embriyo kökçüğü tohum gömleğini yırtar ve kökçük dışa uzanarak çimlenmenin gözle görünen ilk nümûnesini gösterir. Çimlenme ile tohumun yağ, protein gibi maddelerinde azalma görülür. Çimlenmenin biraz ilerlemesi ile ilk kök, hızla toprakta büyür ve yan kökler ile kök tüyleri bakımından gittikçe zenginleşir. Bundan sonra açığa çıkan fidecikte tipik dış farklılıklar görülmeye başlar.

Çimlenmeye doğrudan doğruya veya dolaylı olarak etki yapan dış ve iç şartlar vardır. Bu şartlar; su, ısı, oksijen, tohum gömleğinin yapısı, kimyâsal madde etkileri olarak sayılabilir. Kâfi miktarda ısı, nem ve oksijen biraraya gelmedikçe çimlenme başlamaz.


Konular