Rehber | Kategoriler | Konular
çiFTKANATLILAR (Diptera=Sinekler)
Alm. Zweiflügler, Fr. Dipteres , İng. Flies. Böceklerin kanatlılar (Pterygota) alt sınıfının bir takımına verilen ad. Bunlara ?ikikanatlılar? da denir.
İnce yapılı veya tıknaz yapılı böceklerdir.Hareketli başları ince bir boyunla gövdeye (toraks) bağlıdır. Bir çift antenleri kıl gibi ince uzun veya kısadır. Erginlerde ağız ?delip emici? tiptedir. Nâdir olarak bâzılarında ?yalayıcı emici? tiptedir. Başlarında iki petek göz ve üç basit (osel) göz bulunur. Bir karasineğin petek gözlerinde 4000, at sineğinde 6000 osel göz vardır. 360 dereceye yakın bir görüş alanı olup, en ufak hareketi fark ederler.
Gövdeleri üç bölümlü olup, her birinden bir çift bacak çıkar. Diğer bütün böcekler gibi altı bacaklıdırlar. Ayak uçları iki çengelli ve iki tüy yastıklıdır. Tüy yastıklar vantuz gibi yapışma özelliğine sâhiptir. Çengeller ve tüy yastıklar sâyesinde cam ve tavan gibi düz zeminlere rahatça tutunur ve yürürler. Sâdece birinci çift kanatları gelişkin olup, arka kanatların yerinde bir çift tokmakçık mevcuttur. Halter adını alan bu tokmakçıklar uçuş esnâsında dengeyi sağlarlar. Yön değiştirmede de rol oynarlar. Geniş olan ön kanatlar cam gibi şeffaf ve damarlıdır.Uçuş esnâsında kanatlar vızıltı hâlinde ses çıkarırlar. Arka kanatların tokmakları da titrer.
Dişi sineklerin karın kısmının (abdomen) sonunda yumurta koyma borusu bulunur. Başkalaşım (metamorfoz) tamdır. Yumurta, larva, pupa ve ergin devreler birbirini sırasıyla tâkip eder. Yumurtadan çıkan larvaların (tırtıl) bacaksız oluşu tipiktir. Çoğunda larvalar, başsız ve gözsüzdür. Başlı olanlarında gözler, antenler ve çiğneyici ağız organları vardır. Çoğunda pupalar fıçı şeklinde ve hareketsizdir. Dişilerin çoğu yumurtlayıcı (ovipar)dır. Bir kısmında yumurtalar vücut içinde larva ve pupa dönemine kadar gelişerek doğururlar. Böyle doğuruculara ?larvipar? veya ?pupipar? denir.
Çift kanatlılar dünyânın her tarafına yayılmıştır. 100.000'e yakın türü bilinir. Birçok hastalık mikroplarını taşıdıkları için zararlıdırlar. Evsineği, karasinek, atsineği, kirazsineği, evsivrisineği, sıtma sivrisineği, çeçesineği ve tatarcık bu takımın en çok bilinen türleridir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.