Rehber | Kategoriler | Konular

çENE

Alm. Kinn (n), Fr. Menton (m), İng. Jaw. Yüzün ön-alt kısmında bulunan; ağzın açılmasını, kapanmasını, yakalama, ısırma ve çiğnemeyi sağlayan yapı. Çene kemikleri kaslar, sinirler ve arkada çene ekleminden meydana gelmiştir. Üst çene ve alt çene olmak üzere ikiye ayrılır. Alt çene arkada ?çene eklemi? ile ?şakak kemiği?ne bağlanır. Üst çene iki ayrı kemiğin orta hatta birleşmesinden meydana gelir ki bu kemikler sağ ve sol ?maxilla (üst çene)? kemikleridir. Alt çene tek bir kemikten (mandibula) meydana gelmiştir. Çene kemiklerinde dişlerin oturması için ?alveol? denilen boşluklar bulunur. Maxilla kemiği mandibuladan daha hafiftir.

Çenenin alt kısmı hareketli olup, çiğneme kaslarıyla başın diğer kemiklerine bağlıdır. Çiğneme kasları, çenenin aşağı-yukarı ve sağa-sola hareketlerini sağlarlar. Bu hareketlerle ısırıp-koparma ve çiğneme-öğütme işi yapılır. Ayrıca konuşma esnâsında dil ve dişlerin belli konumlar almasına bağlı olarak çene de hareket ettirilir.

Çene ekleminin çıkması, alt çene kemiğinin şakak kemiğiyle olan bağlantı durumunun bozulmasıyla olur. Esneme, bağırma, konuşma, ağzı herhangi bir sebeple açma esnâsında çene eklemi çıkabilir. Çene eklemi çıkıkları kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür. Tedâvî için eklemi yavaşca yerine oturtmalıdır. Çenesinin kırıldığından şüphelenen bir kişide ilk yardım olarak bir bandaj yardımıyla çeneyi başın tepesi ile bağlayıp sâbitleştirmeli, vakit geçirmeden hekime gitmelidir.


Konular