Rehber | Kategoriler | Konular
çAğLAYAN
Alm. Kaskade (f), kleinerer Wasserfall (m), Fr. Chute d'eau, Cascade (f), İng. Waterfall, Cascade. Coşkun bir hâlde yüksek bir yerden dökülen su kütlesi. Şelâle olarak da bilinir. Çağlayanlar çok büyük aşındırma gücüne sâhiptir. Bu özelliği, suyun düşme yüksekliğine, düşen suyun hacmine, düştüğü kayalığın yapısına ve diğer sebeplere bağlıdır. Çağlayanların yüzey şekillerinin kalıcı olmaması diğer bir özelliğidir.
Çağlayanlar genel olarak üç değişik arâzi yapısına sâhip bölgelerde toplanmıştır. Bunlar yüksek platoların kıyı kesimleri ve buraları kesen büyük çatlak hatları, karaların iç bölümlerinde yer alan kristalli kayalar ile kıyı bölgelerinde yer alan zayıf tortul kayalıklar arasında uzananlar ve buzulların etkisinde kalmış yüksek dağlık bölgelerdir.
Çağlayanlar, meydana geliş sürelerine bakılarak üç ana grupta toplanır: İlki, akarsu yataklarının kırılma, buzullaşma veya başka sebeplerle değişikliğe uğraması yüzünden; ikincisi, farklı aşınma süresi sonunda; üçüncüsü ise akarsu yatağının meydana gelmesi sırasında olan çağlayanlardır.
Türkiye'nin başlıca çağlayanları; Tortum, Gürlivek, Sızır, Bünyan, Defne ve Düden'dir.
DÜNYADAKİ ÖNEMLİ ÇAĞLAYANLAR
Adı
ÜlkeIrmakYükseklik (m)
Angel (Churún merú)VenezuelaChurún979
TugelaGüney AfrikaTugela948
MitaraziZimbabveInyangombe762
YosemiteABDYosemite739
CuquenanVenezuelaCuquenan610
SutherlandYeni ZelandaArthur580
KileNorveç(-)561
KahiwaABD(-)533
Mardal (Doğu)NorveçEikesdal517
TakakkawKanadaYoho503
RibbonABDRibbon491
Kral George-VIGuyanaUtshi488
WoolomombiAvustralyaWoolomombi482
Mardal (Batı)NorveçEikesdal468
Kaliuwaa (Sacred)ABDKalanui Çayı463
KalamboTanzanya-ZambiaKalambo427
GavarnieFransaGave de Pau422
GiessbachİsviçreGiessbach391
TrümmelbachİsviçreTrümmelbach391
KrimmlerAvusturyaKrimmler380
VettisNorveçMorkedola371
PapalauaABDKawai Nui Çayı366
Silver StrandABDMerced357
HonokohauABDHonokohau Çayı341
LofoiZaireLofoi340
SerioİtalyaSerio315
BarronAvustralyaBarron300
BelmoreAvustralyaBarrengarry Çayı300
CannabullenAvustralyaCannebullen Çayı300
HorseshoeAvustralyaGovetts Leap Çayı300
WallamanAvustralyaStony Çayı300
Staubbachİsviçre LutschineWeisse 290
PungweZimbabvePungwe277
HelenaYeni ZelandaHelena271
MollijusNorveçReisenelva269
AusterkrokNorveçTorrfjordelva257
K. Edward-VIIGuyanaSemang256
Jog (Garsoppa)HindistanSharavati253
KaieteurGuyanaPotaro251
WaipioABDKekee Çayı244
TullyAvustralyaTully240
FeigumNorveçFeigumelvi218
FairyABDFairy213
FossaNorveçUllo210
FeatherABDFall195
Aurstapet NorveçAura193
Maletsunyane (Semon Kong)LesothoMaletsunyane192
SakaikaGuyana(-)192
ReichenbachİsviçreReichenbach190
BridalveilABDBridalveil189
Guaira (Sete Quedas)BrezilyaParana114
VictoriaZambia-ZimbabveZambezi108
KaveriHindistanKaveri98
Paulo AfonsoBrezilyaSao Francisco84
IguaçuArjantin-BrezilyaIguaçu-Parana82
Churchill (Büyük)KanadaChurchill (Hamilton)75
Niagara (Horseshoe)Kanada-ABDNiagara49
DettiİzlandaJokulsa44
RenİsviçreRen24
KhoneKampuçya-LaosMekong14
UburupungaBrezilyaParana12
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.