Rehber | Kategoriler | Konular

ADALET BAKANLIğI

Alm. Justizministerium (n.), Fr. Ministrérede la Justice, İng. Ministry of Justice. Adalet hizmetlerinin planlanması, yürütülmesi, koordinasyonu ve denetlenmesi ile hizmetlerle ilgili her türlü idari faaliyetleri yürüten bakanlık.

Adalet işlerinin yeniden düzenlenmesi için 1868 yılında Divan-ı Ahkam-ı Adliye Nezareti kurulmuştur. Nazırlardan birinin başkanlığında çalışmaları yürüten bu kurul, Adalet teşkilatında ilk yeniliktir. Mahkemelerin 1878 yılında; Şer'iyye ve Nizamiyye olarak ikiye ayrılmasından sonra da Adliye ve Mezahip Nezareti kurulmuş ve Nizamiyye mahkemeleri bu nezarete bağlanmıştır.

2 Mayıs 1911 tarihinde çıkarılan Adliye ve Mezahib Nezareti Nizamname-i Dahili kanunu, Adalet Bakanlığı'nın kuruluşuna temel oldu.

Bakanlık, görevlerini şu teşkilatla yürütür: Teftiş Kurulu Başkanlığı, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü, Özlük İşleri Genel Müdürlüğü, Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu.

Bakanlığın muhasebe, yayın, levazım ve evrak vb. müdürlükleri diğer kuruluşlardaki benzerlerinin aynıdır.

Adalet bakanlığının görevleri: Ceza hukuku ile özel hukuktaki yeni gelişmeleri takip edip, lüzumlu kanun tekliflerini hazırlar. Gerekli hallerde kamu davası açılması için cumhuriyet savcılarına emir verir. Genel ceza ve tevkif evleri, iş esası üzerine kurulmuş ceza evleri ve ıslah evleri açar ve bunların idare şekline dair düzenlemeler getirir. İş güvenliğini sağlar ve bunun için gerekli tedbirleri alır. Mahkum ve tutukluların cemiyete kazandırılması için, bunların bakımını, barındırılmasını, okutulmasını ve çalıştırılmasını temin eder. Hükümleri infaz eder. Genel ve özel aflar ile ilgili çalışmalar yapar. Avukat ve noterlere ruhsat verir ve bunları denetler. Adli tıp müessesesi bu bakanlığa bağlıdır.

Hakim ve savcılar, bakanlığa bağlı olmakla beraber, bakanlık, hakim ve savcılar hakkında kararlar veremez. Bunlar hakkında Anayasada belirtilen ve kanunla kurulu bulunan Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu, karar verir. Bakanlığın mahkemeler üzerinde ancak idari yönden etkisi vardır; mahkemelerde alınan kararlarla ilgili hiçbir yetkisi yoktur. Kendi içerisinde, Merkez Teşkilatı, Teftiş Heyeti Başkanlığı, Savunma Sekreterliği gibi bazı bölümlere ayrılır.


Konular