Rehber | Kategoriler | Konular
RH FAKTöRü
1940 yılında Landsteiner ve Wiener tarafından bulunan ve alyuvarların üzerinde yer alan bir antijen. Rhesus maymununun kanı kullanılarak tavşan ve hintdomuzunun kan serumlarında antikorlar meydana getirilmiştir. Bu antiserum insan kanları ile karşılaştırıldığında % 80 insanın kanındaki alyuvarları kümeleştirdiği gözlenmiştir. Kümeleşen alyuvarların sâhiplerinin Rh pozitif, yâni bu antijeni bulunduran şahıslar olduğu söylenmiştir. Kümeleşmeyen kanlarda ise, Rh antijeninin bulunmadığı, yâni bunların Rh negatif olduğu anlaşılmıştır.
Rh faktörü, kan nakillerinde ve yeni doğan bebeklerde kan uyuşmazlığından dolayı ortaya çıkan kan hastalığında önemlidir. Kan nakillerinde, kan verenle alıcının kanlarının uyuşmaması çok tehlikeli neticelere yol açar. Kanı Rh negatif olan kişide, Rh faktörüne karşı antikorlar yoktur. Yanlışlıkla bu kişiye Rh pozitif kan verilirse buna karşı antikorlar meydana gelir. İkinci bir defâ bu kişi Rh pozitif kan ile karşılaşırsa nakledilen kanın alyuvarları bu antikorlar tarafından harap edilir. Kişide ağır bir tablo ortaya çıkar.
Anne ile çocuk arasında ortaya çıkan Rh uyuşmazlığı ise şöyledir: Anne Rh negatif, çocuk Rh pozitif olursa ilk doğumda genellikle bir problem ortaya çıkmaz. Ancak anneye daha evvelden Rh pozitif kan nakli yapılmışsa o zaman çocukta hastalık ortaya çıkar. Esas problem, ikinci çocuğun da Rh pozitif olması durumunda olur. Çünkü ilk doğum sırasında anne kanı bebeğin kanı ile karşılaşmış ve Rh faktörüne karşı antikorlar ortaya çıkmıştır. Bu antikorlar plasentadan (çocuğun rahimdeki ?eş?inden) geçme özelliğindedir. Çocuğa geçen bu antikorlar çocuğun alyuvarlarını harap etmeye başlarlar. Çocukta iyileşmeyen sarılık, genel ödem durumları ortaya çıkar. Bu tehlikeli sonuçlara engel olmak için, rahim içinde iken çocuğun kanının değiştirilmesi veya anne kanında antikor hasıl olmasına engel olunmasına çalışılır.
Kan uyuşmazlığının derecesine göre ve antikorların etki şiddetine göre çocuk ya doğduktan kısa bir süre sonra ölür veya çeşitli derecelerde sarılıklı olarak doğar. Böyle çocukların sakat kalmasını önlemek için hemen çocuğun kanı tamâmıyla değiştirilir, ışık tedâvisi ve ilâç tedâvisine geçilir.
Anne Rh (?), babaRh (+) ise, kan uyuşmazlığı tehlikesine mâruz olan doğacak çocukları korumak için ilk doğumdan sonra 48 saat içerisinde anneye antikor meydana gelmesini önleyici Rhogam adlı ilâç uygulanır.