Rehber | Kategoriler | Konular
NEPTüN
Alm. Neptun (m), Fr. Neptune (m), İng. Neptune. Güneş sisteminin sekizinci ve büyüklük bakımından üçüncü gezegenidir. Çıplak gözle görülemez.
Ekvatordaki Çapı
49.500 km
Kütlesi17,2 x dünyâ kütlesi
Yoğunluğu2,3 g/m3
Hacmi42 x dünyâ hacmi
Satıhtaki (yüzeydeki) çekim kuvveti1,41 xdünyâ çekim kuvveti
Kaçma hızı23,9 km/sn
Kendi etrâfındaki dönüşü0,65 gün
Ekvatorun yörünge ile açısı28,8°
Güneşten uzaklığı4,497 x 106 km
Güneş etrâfındaki dönüşü164,83 sene
Yörüngedeki hızı5,4 km/sn
Yörüngeden egzantrik kaçıklığı0,009
Yörünge meyli1,8°
Uydu sayısı2
Ortalama yüzey ısısı-220°C
Neptün, güneş etrafında elips biçiminde bir yörüngede dolaşır. Teleskopla bakıldığında, Uranüs ve Pluton arasında görünür. Teleskoptaki görüntüsü, donuk yeşilimtraktır. Yeşil renkli gözükmesinin sebebi, atmosferinde bol miktarda metan gazı bulunmasıdır. Metan gazı, ışık tayfındaki kırmızı rengi yutar ve yeşil baskın renk olur. Teleskop görüntüsündeki donukluk ise, atmosferinin çok kalın olmasındandır. Ancak büyük teleskoplarla düzgün yüzeyli bir gezegen olarak farkedilir. Neptün'ün güneşten ortalama mesâfesi 4,5 milyar kilometredir. Güneş etrafındaki bir turunu 165 senede tamamlar.
Neptün kendi etrâfında bir turu, 15,8 saatte yapar. Çapı, dünyânınkinin 3,5 katı daha büyük olup, 49.500 km'dir. Kütlesi, dünyânınkine nazaran 17,2 kat daha fazladır.
Neptün'ün bilinen iki uydusu vardır. Neptün'den 354.000 km mesâfede dönen, 2700 km çaplı Tritton uydusu 1846 senesinde; 5,6 milyon kilometre mesâfede dolaşan, 300 km çaplı Nereid uydusu 1946 senesinde keşfedilmiştir.
Neptün'ün atmosfer kalınlığı 3200 km olup, ortalama sıcaklık -220°C, atmosfer basıncı, yüzeyde, dünyâdakinden 200.000 defâ daha fazladır. Neptün'ün ekseni etrâfında dönüşü çok hızlı ve atmosfer yapısı iletken özellik taşıdığı için, manyetik sahası çok kuvvetlidir.
24 Ağustos 1976 günü Neptün yakınından geçen Voyager 2 isimli uzay sondası sâyesinde bu gezegen hakkındaki bilgiler büyük ölçüde yenilenmiştir. Yakından gözlendiğinde Neptün'ün yeşil değil, aynen dünyâmız gibi mavi bir atmosfere sâhip olduğu görülmüştür. İkinci olarak, Dünyâdan pürüzsüz, dolayısıyla sâkin görünen Neptün atmosferinin Voyager 2'nin gözlemlerine göre beklenenin tersine çok dinamik olduğu anlaşılmıştır. Çekilen fotoğraflarda Neptün'ün 20 derece güney enleminde, aşağı yukarı dünyâ büyüklüğünde koyu bir bölgenin ve bu bölgenin kenarında geniş sahalar kaplayan metan kristallerinden meydana gelmiş parlak ?Cirrus? bulutlarının varlığı göze çarpmaktadır.
Yine beklenenin tersine, Neptün'ün manyetik alanı çok zayıf (hatta dünyânın manyetik alanından daha zayıf) bulunmuştur.
Voyager 2 Neptün'e yaklaştıkça, Neptün yöresinde dünyâdan gözlenemeyen yeni uydular gözlenmiştir. Şu anda Neptün'ün ikisi önceden bilinen (Triton ve Nereid), çapları 100 km'den daha büyük 8 uydusu belirlenmiştir. Ancak bu uydular küresel yapılı değildir. Meselâ 1989 N I daha çok üçgen biçiminde görünmektedir.
Voyager 2 fotoğraflarında ayrıca Neptün etrafında gezegen yüzeyinden aşağı yukarı 60.000 km ötede üç tâne içiçe halka görülmekte olup, bazı bölgelerde çok sayıda 10-20 km çaplı katı cisimlerin varlığı tesbit edilmiştir.
Voyager 2, Neptün gezegeninin en büyük uydusu Triton hakkında da değerli bilgiler kazandırmıştır. Önceleri bu dev uyduda yoğun bir atmosfer ve yüzeyinde denizlerin bulunduğu sanılıyordu. Denizler olunca belki canlılar da olabilirdi. Voyager 2'nin gözlemleri bu açıdan bilim adamlarını hayal kırıklığına uğrattı. Triton'da ne deniz vardı, ne de atmosferi beklenildiği kadar yoğundu. Fotoğraflarda yüzeyi net bir şekilde görülen Triton'da atmosfer ince olduğu için yüzey beklenenden çok daha soğuk bulunmuştu. Sıcaklık sıfırın altında 236 dereceydi ve mutlak sıfıra yakın olan bu soğukta her şey donmuş olmalıydı.
Yüzeyin üstündeki azot ve metan gazından meydana gelen atmosfer yüzeyden 800 km'ye kadar uzanıyordu. Orada atmosfer basıncı 10 mikrobar (dünyâ yüzeyindeki atmosfer basıncının 10 milyonda biri) ölçülmüştür.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.