Rehber | Kategoriler | Konular
LAV
Alm. Lava (f), Fr. Lave (f), İng. Lava. 900°C ile 1200°C arasında bir sıcaklıkta yeryüzüne fışkıran, erimiş kayalar. Lavlar yerin sıcaklığı çok olan derinliklerinden gelir. Yeryüzüne çıktığı anda akkor hâlinde kıpkırmızıdır. Yanardağlardan koyu veya sıvı hâlde dışarıya çıkar.
Lavlar iki çeşittir: Bir kısmının yoğunluğu fazladır. Bunlar yavaş akar; havayla temas ettiği zaman kısa bir müddet içerisinde donar. Diğeri su gibi sıvıdır. Öyle hızlı akar ki bir atlı bile lavlara yakalanabilir. Bunun önemli misali Vezüv Yanardağında görülmüştür. Vezüv Yanardağının 1805'teki patlamasında akan lavlarının hızı, saatte 80 km'yi geçmiştir. Her iki cins lavın havayla temas eden yüzeyi, çabucak donarak katılaşır. İç kesimler daha geç soğur, hattâ bâzan kabuğunu parçalayarak yeniden akar. Lavlar akarken önüne gelen malzemeyi parçalar, kırar, eriyebilen, yanabilen cisimleri yakar, eritir. Normal akarsuların taşıyabileceği büyüklükteki cisimlerin, beş on kat daha fazla büyüklüktekilerini rahatlıkla taşır, sürükler. Yüzyıllarca önce patlayan yanardağlardan akan lavlar, dünyânın birçok yerini kaplamıştır. Bu lavların kapladığı topraklar çok verimlidir. Çok fazla mahsül alınmaktadır. Bunun sebebi de, lavlarda bulunan bitkileri besleyici maddelerin akarken toprağa karışıp verimini artırmasıdır. Böyle lavlarla kaplanmış bölgeler, mâden bakımından çok zengindir. Bu donan sert lavlardan çeşitli alanlarda da faydalanılmaktadır.
Fransa'da, lavlardan, ilgi çekici eşyâlar yapılmıştır. Lavların birçok çeşidi, bâzı ülkelerde inşaatçılıkta kullanılmaktadır. Volvic lavı inşaatlar için en makbul lav çeşididir. Toz hâline getirilen lavlar, kireçle, değerli yapı harcı olarak da kullanılır.
En sık rastlanan lavlar, andezit ve bazalttır. Sık rastlanan lavların bileşimleri tabloda verilmiştir.
S2O2Al2O3FeOMgOCaONa2OK2ODiğer
Riolit731320.41352.6
Dasit6616414433
Trasit6118514462
Andesit6017636422
Bazalt49151269315
Bu hâlde, lavların kalınlığı bâzı yerlerde 1000 metreyi bulmuştur. Bu olay, pekçok hayvanın telef olmasına sebeb olmuştur.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.