Rehber | Kategoriler | Konular
KEşMiR SULTANLIğI
Himalayalar üzerinde yer alan Keşmir bölgesinde 1336-1589 seneleri arasında hüküm süren bir sultanlık. Onuncu yüzyıldan îtibâren Müslümanlar Keşmir'i fethe giriştilerse de uzaklığı sebebiyle muvaffak olamadılar. Müslüman Türkler, Keşmir'in Hindû racalarının sarayına ücretli asker olarak girdiler. Güzel ahlâkları ile yerlilerin hürmet ve sevgisini kazandılar ve üst mevkilere kadar yükseldiler.
Bunlardan Şah Mirza Svâti ahlâkı ve bilgisi ile kısa zamanda kendisini kabul ettirerek Hindû raca Sinha Deva'ya vezir oldu. Bu görevine Raca Rincana zamanında da devam etti ve onun Müslüman olmasına vesîle oldu. Raca Adni Deva zamanında nüfûzunu daha da kuvvetlendirdi. Raca'nın ölümünden sonra yerine geçen karısı Kota'yla evlenerek Keşmir tahtını ele geçirdi. Şemseddin lakabını alan Şah Mirza, Keşmir'de bir İslâm devleti kurup kendi adına hutbe okuttu (1339). Keşmir'de binlerce kişinin Müslüman olmasına vesile oldu. 1349'da vefat edince oğlu Cemşid (1349-1350) Keşmir sultanı oldu.
Bu sülâlenin altıncı hükümdârı olan Sultan Sikender (1393-1416), Tîmûr Hanın da bölgeye gelmesini fırsat bilerek Hindûların Müslüman olmalarını teşvik edici tedbirler aldı. Keşmir nüfûsunun çoğunluğu Müslümanlığı kabul etti. Bu yüzden Sikender ?büt-şiken/put kıran? ünvanıyla anıldı. Yerine geçen oğlu Zeynelabidîn edebî faaliyetlere girişti. Zamanında Farsça ve Hindçeye tercümeler yapıldı. Zeynelabidîn'den sonra başa güçsüz hükümdârlar geçti. Karışıklıklar arttı. Hânedan mensupları arasındaki mücâdeleler sırasında kabîle reisleri, kendi başlarına hareket etmeye başladılar. Bunlardan Çak boyu reisleri nüfuz kazandılar. Hükümdârları nüfuzları altına aldılar. Babürlü devleti şehzâdelerinden Haydar Mirza, 1540'ta Keşmir'i zaptetti. Bâbürlülere bağlı olarak on sene idâre etti. Onun ölümünden sonra Çak reisleri, tekrar nüfuz kazandılar (1561). Bâbürlüler Ekber Şah zamanında bölgeye hâkim olarak Keşmir Sultanlığına son verdiler (1589).
Keşmir Sultanları
Şemseddin Şah Mirza Svâti1336-1349
Cemşîd1349-1350
Alaeddin Ali Şîr1350-1359
Şihâbeddin Şîrâşâmak1359-1378
Kutbeddin Hindâl1378-1394
Sikender Büt-şiken1394-1416
Emir Han Ali Mirza1416-1420
Zeynelabidîn1420-1470
Haydar Şah1470-1471
Hasan1471-1489
Muhammed (Birinci saltanatı)1489-1490
Feth Şâh (Birinci saltanatı)1490-1498
Muhammed (İkinci saltanatı)1498-1499
Feth Şah (İkinci saltanatı)1499-1500
Muhammed (Üçüncü saltanatı)1500-1526
Birinci İbrâhim1526-1527
Nazuk (Birinci saltanatı)1527-1529
Muhammed (Dördüncü saltanatı)1529-1533
Şemseddin1533-1540
Nazuk (İkinci saltanatı)1540
Haydar (Babürlü)1540-1551
Nazuk (Üçüncü saltanatı)1551-1552
Birinci İbrâhim (İkinci saltanatı)1552-1555
İsmâil1555-1557
Habîb1557-1561
Çak boyu hâkimiyeti1561-1589
Babürlülere itaat1589