Rehber | Kategoriler | Konular
DUMAN
Alm. Rauch (m), Fr. Fumee (f), İng. Smoke, fume. Yanan maddelerden çıkan siyah veya esmer renkli gaz içindeki katı tânecikler. Duman, katı, sıvı ve gaz olan cisimlerin karışımından meydana gelmiştir. Bu karışımların yapı ve özellikleri hep aynı olmaz. Duman ile sis birbirine çok benzeyen aslında aynı olmayan şeylerdir. Eğer gaz içinde ince sıvı damlacıkları yayılmış ise bu sistir. Duman ise katı, sıvı ve gazların karışımıdır. Bacadan ve vapurdan çıkan dumanda kül, yanmamış kömür, karbon (is), yoğunlaşmış su damlacıkları ve katran tânecikleri bulunur.
Duman rüzgâr olmadığı zamanlarda düz olarak yükselir. Bacadan çıkan dumanın durumuna göre rüzgârın, şiddet ve istikâmeti anlaşılabilir. Duman yukarıya doğru yükselirken hava tabakalarına çarpar ve kendine uygun yol bulur. Kendisinde bulunan enerji zamanla kaybolur; rüzgâr varsa duman hemen havaya karışır.
Duman dedektörü: Binalarda yangın çıkması durumunda, içeride bulunanları zamanında îkâz etmek amacıyla kullanılan alarm cihazıdır. Duman dedektörleri, dumanı algıladıklarında, tiz ve yüksek sesli sirenler çalmaya başlar ve bu arada flaşlar yanıp söner. Fotoelektrikli ve iyonlaşmalı olmak üzere başlıca iki tür duman dedektörü vardır. Bunlar, ışığa hassas fotosellerden faydalanılarak hazırlanmış fotoelektrikli duman dedektörü ve iyonlaşmalı duman dedektörleridir.
Fotoelektrikli dedektörlerin hassasiyeti daha düşük olduğundan, bu cihazlar umûmiyetle yavaş veya içten yanma tehlikesinin daha büyük olduğu yerlerde kullanılır. İyonlaşmalı dedektörlerin algılama gücü daha yüksektir. Bu sebeble de, yangının hızla yayılma tehlikesinin bulunduğu binâlarda kullanılır. Bugün birçok büyük merkezlerde, her iki duman dedektörü bir arada kullanılmaktadır.